De afkorting HVAC staat voor Heating, Ventilation and Air Conditioning en is daarmee een overkoepelende term voor systemen waarmee je het binnenklimaat van een gebouw regelt. Het gaat niet alleen om de temperatuur, maar ook over verse en schone lucht.
Verwarmen, verkoelen en ventileren zijn drie belangrijke deelgebieden van luchtbehandeling en dit conditioneren van de lucht gebeurt via een zogeheten luchtbehandelingskast. Je komt HVAC-installaties vooral tegen in gebouwen als kantoorpanden, scholen, ziekenhuizen en laboratoria. Ook bij datacenters, in serverruimtes en zelfs op schepen en bij sommige woningen kunnen ze worden ingezet.
Lucht conditioneren
De luchtbehandelingskast van een HVAC-systeem is vaak een afgesloten ruimte en kun je zien als een technische ruimte waar beheer en onderhoud voor nodig is. In deze ruimte vind je onder andere de ventilatoren die de buitenlucht aanzuigen, waarna deze geconditioneerd wordt, om vervolgens via een kanalensysteem te worden verspreid door het gebouw.
Conditioneren houdt in dat de aangevoerde buitenlucht afhankelijk van de omstandigheden wordt verwarmd of afgekoeld en wordt bevochtigd of ontvochtigd. Dit om binnen de diverse gebouwruimtes de gewenste temperatuur én vochtigheidsgraad te krijgen. Verder zuiveren filters de aangezogen buitenlucht. Behalve geconditioneerde lucht aanvoeren en verspreiden, wordt door een HVAC-installatie ook een bepaalde hoeveelheid lucht weer afgezogen en naar buiten afgevoerd. Dat is nodig omdat anders overdruk ontstaat binnen het pand.
Beheer
Een HVAC-systeem volstaat prima als klimaatbeheersingssysteem. Omdat de lucht doorlopend ververst wordt, is het niet nodig om aanvullend nog ramen of deuren open te zetten. Dat komt de energiezuinigheid van een gebouw ten goede. Daarnaast maken luchtbehandelingskasten steeds vaker gebruik van energieterugwinning. Zoals door warmte uit de naar buiten afgevoerde lucht terug te winnen om zo energie te besparen.
Om het klimaat te regelen worden er sensoren in de ruimtes geplaatst. Deze sensoren verzamelen informatie over bijvoorbeeld temperatuur, luchtvochtigheid en andere omgevingsfactoren, om de installatie zo efficiënt mogelijk te laten werken.
Steeds slimmer
Door het geheel aan te sluiten op het gebouwbeheerssysteem (GBS) of gebouwautomatiseringssysteem (BAS), kan de HVAC-installatie via hetzelfde systeem gemonitord en beheerd worden als de verlichting, energievoorziening, het brandbeveiligingssysteem, beveiligingssysteem en andere gebouwgebonden systemen.
In een smart building kan een HVAC-installatie daardoor ook samenwerken met andere installaties die invloed hebben op het binnenklimaat. Denk aan een zonneschermsysteem dat is voorzien van sensoren. Net zo kunnen slimme thermostaten nauw samenwerken met HVAC. Verder kan allerlei data verzameld worden om inzicht te geven in zaken als efficiency, gebruik en trends. Nog mooier is het als via kunstmatige intelligentie (AI) en slimme algoritmes doorlopend op situaties kan worden geanticipeerd voor een zo optimaal en efficiënt mogelijk slim gebouw.
Duurzaam en toekomstbestendig
1HVAC is dus vooral een overkoepelende term voor het regelen van het binnenklimaat. Het aanzuigen van verse buitenlucht, deze conditioneren, en daarna verspreiden naar de diverse ruimtes van een gebouw. Waardoor er doorlopend aanvoer is van schone lucht met zowel de gewenste temperatuur als luchtvochtigheid.
Waar sommige moderne HVAC-systemen nog steeds fossiele brandstoffen nodig hebben, neemt de afhankelijkheid hiervan wel af dankzij het groeiende gebruik van duurzame en energiezuinige alternatieven zoals warmtepompen. Dat is een belangrijke stap om de ecologische voetafdruk van een gebouw te verkleinen en het maakt de HVAC-installatie aanzienlijk toekomstbestendiger.
