Otoplastieken en een veiligheidsbril op sterkte zijn twee voorbeelden van wat strikt gezien persoonlijke beschermingsmiddelen zijn. Ze zijn persoonlijk, een collega heeft er weinig of niets aan. Maar vaak wordt de term pbm in algemene zin gebruikt: voor diverse middelen die beschermen. Zoals de bouwhelm, maar er is natuurlijk nog veel meer. Tegen allerlei hinderlijke en/of schadelijke invloeden zijn beschermende middelen op de markt.
Bescherming verplicht
Hitte, gas, kou, stof, scherpe voorwerpen; je kunt je overal tegen beschermen door pbm`s te dragen of gebruiken. `Je kunt` is trouwens te zwak uitgedrukt. Het is `Je moet`. Iedere werknemer in de bouw is verplicht om pbm`s te dragen of ze op de goede manier te gebruiken. De werkgever op zijn beurt is verplicht om de pbm`s te verstrekken, zodat werknemers veilig en zo gezond mogelijk kunnen werken. Voorop staat dat risico`s worden beperkt. Als dat niet lukt, moeten er maatregelen worden getroffen waaronder het beschikbaar stellen van pbm`s. Zoals veiligheidshelmen, – brillen en –schoenen, handschoenen, valbeveiliging en adem-, gehoor-, knie- en schouderbescherming. Houdt een werknemer of werkgever zich daar niet aan, dan kan de Arbeidsinspectie een boete uitschrijven. Een aantal jaren geleden deed de Inspectie een grootschalige controle in de bouw. Op bijna de helft van de gecontroleerde bouwlocaties werden overtredingen vastgesteld. Een flink aantal werknemers kreeg toen een boete.
Van kop tot teen
Je hoofd is het kwetsbaarste gedeelte van je lichaam. Vandaar dus de bouwhelm, bij wijze van hoofdbescherming. Een helm beschermt het hoofd ook tegen felle zon, en – met een muts eronder – tegen de kou. In de bouw is het bij bepaalde werkzaamheden enorm lawaaiig. Frezen, boren, slijpen, zagen: allemaal goede redenen voor gehoorbescherming. Het geluidsniveau mag wettelijk gezien maximaal 80 decibel bedragen, en dat voor acht uur per dag. Is het niveau hoger, dan moet de werkgever gehoorkappen of oordoppen verstrekken. Voor wie dagelijks bloot staat aan veel herrie kan gehoorbescherming op maat prettig zijn. De pasvorm is dan perfect.
Ook ogen moeten goed beschermd zijn bij het werken op de bouw. Ze zijn enorm kwetsbaar, dus een veiligheidsbril, gelaatsscherm of –masker zijn heel belangrijk bij bijvoorbeeld slijpen of lassen.
Op een bouwplaats dwarrelen altijd wel stofdeeltjes rond. Verder komen er bij bepaalde werkzaamheden rook, nevel, gassen of dampen vrij. Inademen kan vervelend of zelfs gevaarlijk zijn. Adembeschermingsmiddelen zoals een stof- of een dampmasker kunnen de risico`s op schade aan de luchtwegen of de gezondheid voorkomen of beperken.
Werken op de bouw betekent werken met je handen. Ook je voeten gebruik je de hele dag. Voor zowel handen als voeten zijn er speciale pbm`s. Wat je draagt is afhankelijk van de werkzaamheden die je doet en van de omgeving waarin je werkt. Er zijn `gewone` veiligheidshandschoenen, speciale lashandschoenen, thermische handschoenen waarmee je in extreem koude omstandigheden kunt werken et cetera. Veiligheidsschoenen zijn er letterlijk in veel soorten en maten. Hoge of lage schoenen, met een metalen neus, hittebestendig: ook schoenen kies je afhankelijk van het soort werk en de omgeving.
Niet vallen, wel opvallen
De bouw beperkt zich zelden tot één etage. Veel gebouwen zijn meerdere verdiepingen hoog, en bij tunnelbouw gaat het juist om de diepte. In het geval van hoogteverschillen is er extra risico. Er zijn verschillende manieren om het valrisico te beperken. Gezekerd werken en het plaatsen van hekken langs randen kan het verschil maken tussen veilig en onveilig werken. Op het gebied van valbeveiliging gelden strengen eisen. En ook hier werkt dat twee kanten op: de werkgever heeft de verplichting om het aan te bieden, maar de werknemer is verplicht om de producten dan ook werkelijk te gebruiken. Kleding valt niet perse onder de persoonlijke beschermingsmiddelen, maar beschermen het lichaam natuurlijk wel tegen allerlei invloeden. Werkkleding is vaak verstevigd, gemaakt van speciaal materiaal en zo ontworpen dat het lekker zit en er goed in gewerkt kan worden. Met reflecterende vlakken valt werkkleding nog beter op. Dat komt de veiligheid op de bouwplaats ten goede. En voor wie in de infra werkt, hoort een reflecterende (over)jas tot de standaarduitrusting. Veiligheid boven alles!
