Sinds de stijging van de energieprijzen en de op handen zijnde geleidelijke afschaffing van de salderingsregeling, gaan meer en meer mensen over op de aanschaf van thuisbatterijen. Volgens een recent onderzoek is 20% van de Nederlanders van plan om binnen vijf jaar een thuisbatterij te kopen. Het is dus een flinke groeimarkt voor de installateur. We zetten de belangrijkste ins & outs van deze technologie voor je op een rij.
Wat is een thuisbatterij en hoe werkt dat?
Een thuisbatterij wordt meestal aangeschaft in combinatie met zonnepanelen. De batterij slaat de elektriciteit op die is opgewekt door zonnepanelen en die niet direct verbruikt wordt. Deze stroom kan dan op een later moment worden gebruikt, wanneer de vraag naar elektriciteit hoger is dan het opgewekte vermogen, of als de zon niet schijnt. Vaak wordt een thuisbatterij uitgebreid met een slim besturingssysteem en software om het energiebeheer te optimaliseren.
Waarom schaffen mensen thuisbatterijen aan?
Er zijn vier belangrijke redenen.
- De opslag van zonnestroom van het dak. De thuisbatterij buffert de zonnestroom die niet direct door de bewoners wordt gebruikt. Deze elektriciteit kan ’s avonds – als de zon niet schijnt – worden gebruikt. Er is dan geen energie van het net nodig.
- Handelen op de energiemarkten door te laden en te ontladen, met een dynamisch energiecontract.
- Congestiemanagement. De thuisbatterij dient om de piekbelasting op het elektriciteitsnet te verlagen en de gebruiker krijgt daar een vergoeding voor.
- De eigen piekbelasting verlagen door elektriciteit af te nemen van, dan wel te leveren aan het elektriciteitsnet, afhankelijk van beschikbaarheid en verbruik.
Hoe zit het met de kosten voor een thuisbatterij?
Dit is vaak de eerste vraag die een potentiële klant stelt, maar er is geen eenduidig antwoord op. De prijs is afhankelijk het merk, het type en de capaciteit. Over het algemeen kun je uitgaan van een bedrag van € 750 per 1 kilowattuur (kWh) opslagcapaciteit. Een thuisbatterij van 5 kWh kost dus zo’n € 3.750 en eentje van 10 kWh komt op € 7.500 uit.
De installatiekosten komen daar nog bij, en die kunnen ook flink verschillen. Als er in de meterkast een aanpassing nodig is, of als er kabels getrokken moeten worden van de meterkast naar de thuisbatterij, lopen de kosten op. Bekijk altijd de situatie op locatie voordat je iets over kosten zegt.
Welk type thuisbatterij wordt het vaakst gebruikt?
Er bestaan verschillende soorten thuisbatterijen, en ze hebben allemaal hun eigen specificaties. Over het algemeen loopt de Lithium-ijzerfosfaat thuisbatterij (LiFePO4 of LFP) voorop. Dat komt omdat die een flink aantal voordelen heeft, zoals een hoge energiedichtheid, een lange levensduur, onderhoudsarm, hoge oplaad- en ontlaadsnelheden, veilig, hoge thermische stabiliteit. Ook bevat een LFP-batterij geen giftige zware metalen zodat ze beduidend milieuvriendelijker zijn andere typen batterijsoorten. De ‘ingrediënten’ zijn grafiet, koolstof (voor de anode) en lithium, ijzer en fosfaat (voor de kathode); allemaal goed verkrijgbaar. De kosten van een LFP-batterij zijn ook nog eens relatief laag.
Hoe bepaal je de capaciteit van de thuisbatterij?
Ga eerst na hoeveel stroom de klant verbruikt. Dat staat vermeld op de jaarafschriften, maar is misschien ook op een app af te lezen. Belangrijk is om zowel het totale jaarverbruik als het maandelijks gemiddelde stroomverbruik te weten.
Naast het stroomverbruik bepalen nog andere factoren de benodigde capaciteit van de batterij. Dat is het piekvermogen van alle apparaten thuis bij gelijktijdig gebruik. Ook het wattpiekvermogen van de PV-installatie is van belang. Het is niet zinvol om een grotere thuisbatterij te kopen dan dat de zonnepanelen aan stroom leveren. Een te kleine thuisaccu is ook niet aan te raden. Zorg dat er wat ruimte is: bij een PV-vermogen van 3 kW is een thuisbatterij van 5 kW een mooie grootte.
Veel merken hebben overigens modulaire systemen. Daarmee is een installatie heel gemakkelijk uit te breiden.
Is het nodig om de meterkast aan te passen?
Het is in elk geval nodig om een aardlekautomaat voor de thuisbatterij te plaatsen. De uitgangsstroom mag nooit hoger zijn dan de gebruikte aardlekautomaat. Is er een eenfase aansluiting, dan kan een thuisbatterij wel geplaatst worden, maar is de maximaal te leveren of af te nemen elektriciteit maar 5 kW. Zeker in combinatie met zonnepanelen is dat te krap. Raad bij een eenfase aansluiting dus altijd aan om naar een 3x25A aansluiting te gaan. Dat moet bij de netbeheerder aangevraagd worden. Met zo’n aansluiting kan 17 kW aan vermogen door de installatie lopen. Mocht de klant overwegen om in de toekomst nog meer zonnepanelen of misschien een laadpaal of een warmtepomp aan te schaffen, dan is de installatie daarop voorbereid
Past een thuisbatterij rechtstreeks op de PV-installatie?
Dat kan, maar vraagt het wel om een aanpassing. Zijn er ergens al zonnepanelen, dan is de aanwezige omvormer niet ‘slim’ genoeg om te bepalen of de opgewekte elektriciteit naar een (of meerdere) verbruiker(s), naar de batterij, of naar het energienet moet. Je kunt in die situatie naast de bestaande omvormer een retro fit omvormer plaatsen die de energie gaat verdelen. Een andere oplossing is om de bestaande omvormer te vervangen door een 1fase of 3fase hybride omvormer. Ga wel na of de componenten compatible zijn!
Wat is de beste plek voor een thuisbatterij?
Er zijn merken die een thuisbatterij hebben die buiten opgehangen kan worden. Maar de meeste thuisbatterijen zijn bedoeld voor plaatsing binnenshuis. Een koele, droge ruimte is het meest geschikt. Er moet voldoende ruimte om de thuisbatterij heen zijn, om de warmte kwijt te kunnen. En in het geval van een storing of calamiteit moet de batterij goed toegankelijk zijn. Een toestel kan wel honderd kilo wegen. Check voor een hangend model of de muur geschikt is. Er zijn ook batterijen die op de grond geplaatst kunnen worden. Hoe dichter de thuisbatterij bij de meterkast wordt geplaatst, hoe beter (en voordeliger) het is.
Waar vind ik informatie over het installeren van thuisbatterijen?
Veel fabrikanten bieden online informatie aan, waaronder handleidingen en brochures. Enphase biedt trainingen aan en ook via de PV Academy van Wattkraft kun je een online training over de Luna thuisbatterij van Huawei volgen.
Op YouTube zijn verschillende installatiefilmpjes te zien, bijvoorbeeld van Sessy.
Zorg dat je het product dat je installeert goed kent. Werk altijd veilig en volgens de richtlijnen van de NEN 1010.
