De provincie Utrecht dient beter te motiveren waarom verstoring van vleermuizen wordt toegestaan voor de constructie van kostbare koopwoningen op de voormalige vliegbasis Soesterberg. De rechtbank Midden-Nederland oordeelt dat het op dit moment niet helder is waarom dit type woningen zou bijdragen aan het verlichten van de woningnood, terwijl dit ten koste gaat van het leefgebied van diverse diersoorten.
In 2008 is de vliegbasis Soesterberg gesloten voor militair luchtverkeer en sindsdien wordt het ontwikkeld tot een natuurgebied met recreatie en woningbouw door de provincie Utrecht. In dit gebied bevinden zich diverse beschermde diersoorten die enkel verstoord mogen worden met een speciale vergunning. Voor de bouw van een nieuwe woonwijk bestaande uit 250 tot 440 huizen heeft het college van gedeputeerde staten in de zomer van 2021 een dergelijke vergunning aan de provincie verleend. De stichting Milieuzorg Zeist en omstreken is het hiermee oneens en heeft hiertegen beroep aangetekend bij de bestuursrechter.
De verstoring van verschillende vleermuissoorten in het gebied tijdens de bouw wordt veroorzaakt door licht, geluid, trillingen en een verandering van hun leefomgeving. Deze verstoring kan ook na de bouw voortduren door het licht en geluid van de nieuwe bewoners. Desondanks is de provincie van mening dat de noodzaak van nieuwe woningen vanwege het woningtekort dusdanig groot is dat verstoring van de vleermuizen aanvaardbaar is.
‘Geen bouw voor vraag’
Ook de rechtbank begrijpt dat er landelijk, regionaal en lokaal een grote behoefte is aan nieuwe woningen. Desalniettemin moet er wel gebouwd worden naar de vraag, en dit is momenteel volgens de rechter niet het geval. Uit onderzoeken naar de woningmarkt in de gemeenten Soest en Zeist blijkt dat er vooral vraag is naar huurwoningen, appartementen en betaalbare koopwoningen, en niet naar de beoogde koopwoningen in het hogere prijssegment op de voormalige vliegbasis. Bovendien is niet aangetoond dat nieuwe dure koopwoningen zouden leiden tot doorstroming vanuit goedkopere woningen naar de nieuw te bouwen huizen, wat noodzakelijk is om verstoring van de beschermde vleermuissoorten te rechtvaardigen.
Wat betreft andere dieren in het gebied, concludeert de rechtbank dat de provincie wel adequaat heeft aangetoond dat de nieuwe woonwijk geen negatieve gevolgen heeft voor het voortbestaan van deze diersoorten en hun leefgebieden. Dit geldt met name voor de streng beschermde veldleeuwerik, waarvoor de provincie nieuw leefgebied zal aanleggen.
Behoefte
De rechtbank biedt nu de gedeputeerde staten de gelegenheid om binnen drie maanden alsnog aannemelijk te maken dat er behoefte is aan woningen in het hogere prijssegment en dat dit een aanzienlijk openbaar belang dient, wat verstoring van de beschermde soorten rechtvaardigt. Na deze aanvulling zal de rechtbank de zaak verder beoordelen. In de tussentijd mag er niet gestart worden met de bouw van de woonwijk.
In een reactie benadrukt de provincie Utrecht dat de rechter nog geen definitieve uitspraak heeft gedaan in deze zaak en dat de provincie de mogelijkheid heeft om aanvullende informatie te verstrekken. “Wij zullen de benodigde extra gegevens zo spoedig mogelijk beschikbaar stellen,” meldt de provincie.
