De ambitie om binnen nu en zeven jaar 900.000 woningen te bouwen is onrealistisch, zegt 75% van de respondenten in een nieuw onderzoek van Bouweninstallatiehub.nl. Het onderzoek peilt de meningen in de bouw en installatiesector over 9 prangende kwesties: van veiligheid tot werkdruk en van circulair bouwen tot BIM.
Het onderzoek voor de Bouw en Installatie Monitor 2023 werd uitgevoerd onder bezoekers van de Bouwbeurs en installatiebeurs VSK. De respondenten werd gevraagd om hun mening te geven over 9 stellingen. De vragenlijst is afgerond door 2966 respondenten, die zijn verdeeld over de sectoren Bouw, Installatie, Leveranciers, Ontwerp & advies en Overig (zoals vastgoed, overheid en onderwijs).
Driekwart vindt de ambitie om 900.000 woningen te bouwen niet realistisch
De woningbouw-ambitie van het kabinet is niet haalbaar vindt de overgrote meerderheid. De eensgezindheid is groot: er zijn weinig verschillen tussen sectoren of functiegroepen in de antwoorden. Beperkingen door stikstof-beleid, stroperige regelgeving, personeelstekort en stijgende prijzen werden in de commentaren vaak genoemd als oorzaken.
76% vindt dat de kwaliteit van het werk in de bouw en installatie te lijden heeft onder het personeelstekort
De respondenten zijn opvallend eensgezind van mening dat het tekort aan arbeidskrachten leidt tot kwaliteitsverlies. De meningen zijn gelijk verdeeld over de sectoren. In de commentaren wijst men op het gebrek aan vakkennis op de bouwplaats, te weinig instroom van jonge collega’s en communicatieproblemen met buitenlandse arbeidskrachten.
4 op de 10 installateurs vinden dat ze niet op tijd aan tafel zitten in het bouwproces
Kwalitatief goed en duurzaam bouwen vergt een goed samenspel tussen alle disciplines. Belangrijk dus dat installateurs op tijd aan tafel zitten in het bouwproces. Vooral installateurs zelf (38,8%) en ontwerpers (36,5%) vinden dat dit niet het geval is. Het meest voorkomende antwoord over alle sectoren heen is ‘neutraal’.
De meningen zijn verdeeld over de intrekking van de stikstofvrijstelling voor de bouw
De Raad van State haalde een streep door de stikstofvrijstelling voor de bouw. Nu moet per project bekeken worden hoe groot de stikstofbelasting voor omliggende natuur is. Vier op de tien vindt die uitspraak niet terecht. Een derde is het er wel mee eens en 26% staat er neutraal tegenover de stelling.
Installateurs ervaren het meest te hoge werkdruk
Ruim een derde van alle respondenten ervaart te hoge werkdruk. De installateurs springen eruit: 48% zegt het (helemaal) eens te zijn met de stelling. Het tekort aan personeel wordt in de commentaren vaak genoemd als oorzaak van de werkdruk. Ook het leren omgaan met nieuwe technieken en het uitblijven van bestelde materialen worden door een enkeling naar voren gebracht.
Een op de tien in bouw en installatie overweegt sector te verlaten
Overall is driekwart van de respondenten happy in zijn of haar baan. Een kwart oriënteert zich op iets anders en bij 9,2% van alle respondenten kan dat een baan buiten de sector zijn. Die getallen liggen in de bouw (10,6%) en installatie (12,6%) nog iets hoger. Het is in tijden van personeelstekort geen goed nieuws dat één op de tien de sector wil verlaten.
BIM niet wijd verspreid
Digitaal samenwerken in een gedeeld informatiesysteem is nog geen gemeengoed: slechts 28% van de organisaties waar respondenten werken gebruiken BIM. De ontwerp- en advies sector loopt voorop.
Eén op de vijf in de bouw rapporteert veiligheidsincidenten met gewonden
20% van de respondenten in de bouw en 25% in de installatiesector zegt dat er veiligheidsincidenten hebben plaatsgevonden op de bouwplaats waarvoor medische behandeling noodzakelijk was. In de toelichtingen wordt gerept van snijwonden, valpartijen en gebroken ledematen.
‘Circulair bouwen’ speelt meer bij ontwerp & advies dan bij bouw en installatie
In 2050 wil de overheid de hele bouw circulair laten werken. Meer dan de helft (53%) van alle respondenten zegt dat hun organisatie bezig is met projecten rond circulair bouwen. In de sector ontwerp & advies, aan de ‘voorkant’ van het bouwproces, is dat wel aanzienlijk meer het geval dan bij de bouwers en installateurs. Ook de leveranciers, die de circulaire materialen moeten, zijn er flink mee bezig. De commentaren lopen sterk uiteen. Van ‘dromerij’ en ‘duur’ tot ‘doen we al jaren’ en ‘dit wordt de toekomst’.
Verantwoording
Het onderzoek bestond uit negen stellingen met keuzeopties voor de antwoorden. Daarnaast konden respondenten per stelling in een vrij tekstveld hun commentaar leveren. Het onderzoek is in januari 2023 per e-mail voorgelegd aan personen die in het verleden de Bouwbeurs of de Installatiebeurs VSK hebben bezocht. De vragenlijst is afgerond door 2966 respondenten, die zijn verdeeld over de sectoren bouw, installatie, leveranciers, ontwerp & advies en overig (zoals vastgoed, overheid en onderwijs).
