Een wereldprimeur in het Gelderse Lochem. Als onderdeel van een pilotproject verwarmt Energiecoöperatie LochemEnergie monumentale woningen in de wijk Berkeloord met behulp van waterstof. Het waterstof stroomt via het bestaande gasnetwerk de woningen binnen.
Bij het verduurzamen van woningen is veel aandacht voor onder meer (hybride) warmtepompen en warmtenetten. Aangezien beide verwarmingsmethode lage-temperatuur-systemen zijn, is een goede isolatie van de woning een belangrijke vereiste. Voldoende isoleren voor verwarming met behulp van lage-temperatuur-systemen is echter niet altijd mogelijk. Met name bij oudere woningen zijn de mogelijkheden vaak beperkt en dergelijke systemen niet geschikt.
Interessant alternatief
Waterstof kan voor oudere woningen een interessant alternatief zijn. “Waterstof is een hoge-temperatuur-systeem en kan een duurzaam alternatief zijn. Tijdens de pilot in Lochem doen we ervaring op met waterstof door het bestaande aardgasnet én met de nieuwe technologie van waterstofketels als voorbereiding op een aardgasvrije toekomst”, schrijft Alliander op zijn website. Alliander leidt het pilotproject, dat een looptijd van drie jaar kent.
De vraag voor een groen alternatief van aardgas is afkomstig vanuit bewoners zelf en is gedeeld via Energiecoöperatie LochemEnergie. Een grote groep geïnteresseerden melden zich aan. Hieruit is een eerste cluster van twaalf woningen geselecteerd.
Technische schouw
LochemEnergie en Remeha onderwierpen deze woningen aan een technische schouw. Hierbij zijn onder meer het huidige gasverbruik, warmteverlies en concrete isolatiemogelijkheden in kaart gebracht. Ook is geanalyseerd of de waterstofketels van Remeha aan de verwachte warmtevraag kunnen voldoen. Op basis van de uitkomsten zijn een twaalftal woningen definitief geselecteerd voor het pilotproject.
Het waterstof waarvan de woningen gebruikmaken is afkomstig van het industrieterrein Stijgoord, net buiten de wijk. Hier leveren tubetrailers het waterstof aan. De partijen transporteren het waterstof vervolgens vanaf het industrieterrein via het bestaande aardgasnet naar de twaalf woningen.
Groene waterstof als uitgangspunt
Het uitgangspunt hierbij is groene waterstof, dat is vervaardigd uit duurzame energie. Daarvan is op dit moment echter onvoldoende beschikbaar. Het project draait daarom op grijze waterstof.
Ter voorbereiding van het pilotproject realiseerde Alliander en Kiwa een demonstratiewoning in Lochem. Dit Hydrogen Experience Center vormt een testomgeving voor diverse componenten. Daarnaast doet de locatie dienst als scholingsplaats voor zowel monteurs als storingsmonteurs.
Bij het project zijn naast Alliander, LochemEnergie en Remeha ook Belangenvereniging Beschermd Stadsgezicht Berkeloord (BBSB), Kimenai Installatiebeheer en Westfalen Gassen Nederland betrokken.
Veel ontwikkelingen op het gebied van waterstof
Op het gebied van waterstof zijn de afgelopen jaren veel ontwikkelingen. Zo nam technologiemultinational Wilo, producent van pompen en pompsystemen, in oktober een waterstoffabriek in gebruik bij zijn hoofdkantoor in het Duitse Dortmund. Wilo ziet waterstof als een van de sleuteltechnologieën voor het realiseren van de klimaatdoelstellingen van Parijs.
Denk echter ook aan Bosch, dat een investering tot 500 miljoen dollar aankondigde in de ontwikkeling van componenten van elektrolysers and onderdeel van zijn Mobility Solutions-divisie. Het bedrijf zet hiermee in op de productie van groene waterstof. Bosch investeert hierbij specifiek in de ontwikkeling van componenten voor elektrolysers. Deze apparaten scheiden water in waterstof en zuurstof.
Grootschalige import- en opslagvoorzieningen
Ook ondertekende Hydrogenious, een pionier op het gebied van vloeibare organische waterstof (LOHC), in oktober een Memorandum of Understanding (MoU) met tankopslagbedrijf Evos en Port of Amsterdam. De partijen geven hierin aan gezamenlijk grootschalige import- en opslagvoorzieningen voor waterstof te willen opzetten in de Amsterdamse haven. Deze voorzieningen bestaan uit een grootschalige ontkoppelingsfabriek voor LOHC (dehydrogeneringsproces) en bijbehorende infrastructuur. Op termijn moet dit leiden tot een productiecapaciteit van zo`n 100 tot 500 ton waterstof per dag.
Ook TNO timmert op het gebied van waterstof aan de weg. Zo presenteerde onderzoekers van TNO eveneens in oktober een nieuwe methode voor waterstofproductie die 200 keer minder iridium vraagt, terwijl 25 tot 46% van de prestaties van de huidige generatie elektrolysers gerealiseerd kan worden. Belangrijk, aangezien iridium een schaars materiaal is.
Auteur: Wouter Hoeffnagel
Afbeelding: Rony Michaud via Pixabay
