Met een warmtepomp kun je niet alleen verwarmen en het warme tapwater verzorgen. Diezelfde warmtepomp kun je meestal ook prima gebruiken om een woning of bedrijfsruimte te koelen. Enorm handig, want het scheelt de aanschaf en installatie van een extra airco. Wat zijn de voor- en nadelen?
Om te koelen in plaats van te verwarmen wordt de functie van een warmtepomp simpelweg omgekeerd. Waar normaalgesproken warmte wordt onttrokken aan bijvoorbeeld de buitenlucht om hiermee de lucht van een interieur te verwarmen, wordt ditmaal warmte aan de binnenlucht onttrokken en vervolgens aan de buitenlucht afgestaan. Daarmee heb je met een warmtepomp meteen ook een airco in huis, al bestaan er heus wel verschillen tussen de twee.
Koelen met een warmtepomp
Zodra een warmtepomp in de koelstand wordt gezet, zal het water dat door de leidingen van het afgiftesysteem stroomt enkele graden koeler worden gemaakt ten opzichte van de temperatuur van de binnenlucht. Hierdoor wordt warmte opgenomen door dezelfde vloerverwarming of radiatoren die anders voor de verwarming worden gebruikt en zo zal de ruimte geleidelijk aan gekoeld worden. Daarmee is het wel belangrijk dat er lage temperatuur verwarming (LTV) in de woning aanwezig is, maar dat geldt in het algemeen voor warmtepompen.
Actief of passief
Bij een lucht/water-warmtepomp gaat het om actieve koeling. Dit betekent dat het volledige systeem tijdens het koelen in werking is, dus alle onderdelen inclusief de compressor. Het enige verschil met verwarmen is dus de omgekeerde werking. Daarmee is het energieverbruik wel wat hoger vergeleken met warmtepompen die gebruik maken van passieve koeling. De opgenomen warmte wordt via de buitenunit afgestaan aan de buitenlucht.
Bij een water/water-warmtepomp kan het koude water uit de bron rechtstreeks gebruikt worden om de woning of bedrijfsruimte te koelen. Dit wordt passieve koeling genoemd. Want doordat dit bronwater of grondwater veel koeler is dan de luchttemperatuur die binnen heerst, hoeft de compressor van de warmtepomp ditmaal niet in actie te komen. Het verwarmingswater, in dit geval kunnen we het misschien beter verkoelingswater noemen, hoeft slechts rondgepompt te worden. Daardoor is deze methode energiezuiniger dan actieve koeling.
Extra voordeel is dat de afgevoerde warmte wordt opgeslagen in de ondergrondse bron, waarmee deze weer wordt geregenereerd of “opgeladen” voor gebruik tijdens de koude maanden. Een nadeel is dan weer dat door het langzaam opwarmen van de bron het koelvermogen tijdens een lange warme periode geleidelijk aan afneemt.
Topkoeling
Koelen met een warmtepomp wordt ook wel topkoeling genoemd. De temperatuur daalt binnen een aantal graden, waarmee “de scherpe randjes” eraf worden gehaald. Het wordt niet zo koud als met een traditionele airco. Een airco kan een ruimte ook veel sneller afkoelen. Verder is er bij een airco in de ruimte(n) waar een binnenunit hangt sprake van een duidelijk waarneembare koude luchtstroom. Dit maakt dat de ruimte extra koel aanvoelt, al kan die koude luchtstroom door mensen ook als storend worden ervaren of klachten zoals droge ogen geven. Verder is het verschil met de buitentemperatuur soms wel erg groot, wat ook weer nadelig kan zijn.
Rustig aan
Omdat koelen met een warmtepomp zo geleidelijk gaat, is het wel zo belangrijk dat het huis of de bedrijfsruimte zoveel mogelijk op een constante temperatuur wordt gehouden. Behalve goede isolatie en eventueel zonwering, is het aan te raden om op zonnige dagen ramen en deuren zoveel mogelijk dicht te houden om de warme of hete lucht buiten te houden. Luchten en ventileren kan in die periode het beste tijdens de koelere uren worden gedaan, zoals ’s avonds en ’s nachts.
Voordelig voor klanten is dat ze kosten besparen doordat er niet aanvullend een airco nodig is (aanschaf, installatie, onderhoud) en een warmtepomp een lager energieverbruik heeft tijdens het koelen. Als er zonnepanelen aanwezig zijn is de stroom ook nog eens gratis tijdens die al die warme, zonnige dagen.
