In een artikel in het AD spreekt vertrekkend voorzitter van Bouwend Nederland Maxime Verhagen zijn steun uit voor minister Hugo de Jonge, al valt zijn naam nauwelijks. Hij wil lossere regels en bouwen aan de rand van dorpen en steden in plaats van alleen binnenstedelijk.
Het artikel is de weergave van een gesprek tussen Verhagen en Jaap Smit, Commissaris van de Koning in Zuid-Holland. De voorzitter van Bouwend Nederland pleit in het stuk voor bouwen aan de rand van stad en dorp. “We moeten locaties ontwikkelen waar we snel en goedkoop kunnen bouwen, waar geen stikstofproblemen zijn en geen problemen met de ontsluiting. Iedere wijk en dorp een straat erbij. Dan hoef je geen miljoenen uit te geven aan dure ov-lijnen, want die zijn er al.‘ Het is ook goedkoper omdat de gemeente bij de verkoop van de grond geen winst hoeft te maken om wegen en scholen te kunnen betalen. Er hoeft geen grond te worden gesaneerd en je hoeft niets te slopen.
Bouwen in het groen
Dat betekent wel dat provincies soepeler moeten omgaan met de ‘rode contour’, de harde grens van de bebouwde kom, en Jaap Smit lijkt daar in mee te gaan. In het licht van de grote bouwopgave wordt er volgens hem bewegingsvrijheid van de provincies gevraagd. “Ik zeg niet dat die rode contour een rode stippellijn wordt die mag worden overschreden, maar de regels zijn niet in beton gegoten.
Alleen binnenstedelijk bouwen is gewoon niet reëel, vindt Verhage. ‘Als je zegt iedere grasspriet is heilig, dan komen we er niet. Waarin precies de echo is te horen van wat Hugo de Jonge steeds zegt: ‘niet ieder weiland is een natuurgebied’. Maar in vrijwel het gehele stuk is te horen wat De Jonge zegt. De realiteit van dit moment is dat er 200.000 mensen zijn bijgekomen het afgelopen jaar, maar dat het aantal bouwvergunningen in datzelfde jaar is gedaald van 80.0000 naar 65.000. Terwijl er eigenlijk jaarlijks 100.000 woningen bij moeten komen.
Optimisme
En ja, er is tegenwind. De bouwkosten en de rente stijgen, maar we moeten niet op voorhand de handdoek in de ring gooien, zoals het tomeloze optimisme van De Jonge voorschrijft. Jaap Smit: ‘Als iedereen roept: dat kan nóóit, dan gaat het zeker niet lukken.’ En Verhagen: ‘Als we nu gaan doemdenken dat we het niet halen, gebeurt het zeker niet. Dus laten we kijken naar hoe het wel kan.’
Het kan met bouwen aan de rand van stad en dorp, waarbij volgens Verhagen ook ruimte moet komen voor huizen van rond de 6 ton. Dat bevordert de doorstroming en zonder dat krijgen projectontwikkelaars het financiële plaatje niet rond. Daarnaast moeten provincies erop aandringen dat gemeenten extra eisen boven het Bouwbesluit laten vallen. Dus niet eisen dat het energieleverende woningen worden als energieneutraal volstaat. En ook welstandseisen zorgen ervoor dat huizen duurder worden. Bouwers willen fabrieksmatig bouwen, dan kan het goedkoper en zorgt het voor minder uitstoot.
