Hoe sluit je aan op een overvol stroomnet? Volgens Michiel Roelofs, managing director van Emmett Green, is er nog zeker ruimte. ‘Met wat creativiteit en goede wil kan veel.’
We horen vaak dat het Nederlandse stroomnet vol zit. Op een aantal plekken kunnen grootschalige wind- en zonneparken zelfs niet worden aangesloten. Die congestieproblematiek is er ook aan de vraagzijde, bijvoorbeeld bij uitbreiding en nieuwbouw van bedrijven. Dat legt een grote druk op de energietransitie. ‘De consequenties zijn dus groot’, zegt Roelofs. ‘Maar is het wel echt zo dat we op ons maximum zitten? Ik vind van niet; er is nog heel veel onbenutte ruimte. Bij aansluiting op het elektriciteitsnet spreek je een bepaalde contractwaarde af, voor injectie of afname. Die wordt voor je gereserveerd. Is het theoretische maximum van het stroomnet bereikt, dan is er nog nauwelijks iets mogelijk. Maar in werkelijkheid zijn er slecht enkele piekmomenten waarbij de netcapaciteit wordt overschreden.’
Zitten slapen
Roelofs stelt dat Nederland ongemerkt in deze situatie is gekomen. Dat heeft volgens hem te maken met de snelheid van de energietransitie en het niet goed doordenken over gevolgen en oplossingen. ‘Netbeheerders worden nu opgejaagd en krijgen veel verwijten, maar zij hebben natuurlijk een wettelijke taak en regels waaraan ze zich moeten houden. Ook de overheid heeft dus zitten slapen als het gaat om ruimtelijke ordening en het regisseren van ruimte voor energie. Het goede nieuws is dat er nu wat beweging in de regelgeving lijkt te komen met het oog op een efficiëntere benutting van ons stroomnet. En de technologische ontwikkelingen staan ook niet stil.’
Stroperig proces
Er zijn wel wat creatieve manieren te vinden voor aansluiting op het overvolle stroomnet, vindt Roelofs, Grote batterijsystemen bij zonneparken plaatsen mag volgens hem weliswaar niet direct onder de noemer ‘creatief en nieuw’ vallen, maar in Nederland wordt het nog nauwelijks gedaan. De noodzakelijke capaciteit van systemen is groot, ze zijn duur, een verdienmodel vergt meer dan inzetten op peakshaving. Er is wat dit betreft ook een gebrek aan kennis en ervaring en daardoor vinden gemeenten vergunningverlening bijvoorbeeld lastig. Dat levert een stroperig proces op. Bovendien, zo stel Roelofs, het is niet altijd een haalbare oplossing, onder andere omdat laden uit het net en ontladen niet op iedere gewenst moment kan.
Onderbelicht
Roelofs: ‘Maar er zijn ook aanvullende en alternatieve acties, zoals direct aansluiten op verbruikers, bijvoorbeeld woonwijken en bedrijven. Daarbij zijn de voordelen die schuilen in het omzetten van groene stroom in warmte, bijvoorbeeld met behulp van warmtepompen en elektrische boilers, absoluut nog onderbelicht. Daarnaast zijn er kansen en uitdagingen met betrekking tot gesloten distributiesystemen – een privaat elektriciteitsnet waarop bijvoorbeeld zonne-energie- en energieopslagsystemen kunnen worden aangesloten, zoals wij nu met een aantal partners in Groningen realiseren. Verder zijn er de mogelijkheden van capaciteitsbeperkingscontracten (CBC) en groepscontracten. Bij die laatste kunnen ondernemingen van elkaars netwaarde gebruikmaken. Ook dit fenomeen is nog te onbekend en mag meer worden benut.’
Michiek Roelofs gaat dieper op dit onderwerp in tijdens zijn keynote op de Sunday op 17 april.
