Traditionele isolatiematerialen bestaan vaak uit synthetische of op fossiele brandstoffen gebaseerde producten. Voor moderne isolatiematerialen worden steeds vaker natuurlijke, hernieuwbare bronnen gebruikt. We kijken naar acht biobased isolatiematerialen die over uitstekende isolatie-eigenschappen beschikken en stuk voor stuk makkelijk verwerkbaar zijn.
Houtvezel
Houtvezelisolatie is net als papierisolatie of papiervlokkenisolatie een vorm van cellulose-isolatie. Houtvezelplaten kunnen heel goed warmte vasthouden en zorgen zo voor een prima thermische isolatie. Verder is de akoestische isolatie ervan erg goed en de ademende (damp-open) structuur van de houtvezels is ideaal voor het afvoeren van overtollig vocht naar de buitenlucht.
Het gaat om zaagafval van houtzagerijen. Na reiniging van de houtsnippers worden de vezels eruit geschaafd en deze worden samengeperst tot plaatmateriaal. Hier is een beetje (natuurlijk) bindmiddel bij nodig en die is meestal volledig biologisch afbreekbaar. Mocht er iets foutgaan tijdens de productie, dan kan er gewoon opnieuw worden begonnen, desnoods meerdere keren. Op die manier gaan er geen houtvezels verloren. Dankzij de hoge massa volstaan dunnere platen, vergeleken met traditionele isolatiematerialen als steenwol en glaswol. Het is prima isolatiemateriaal voor onder andere daken, vloeren, spouwen en wanden.
Grasvezel
De natuurlijke grasvezels worden gewonnen uit gras dat bijvoorbeeld afkomstig is van gemaaide bermen. Behalve hernieuwbaar is dit isolatiemateriaal volledig biologisch afbreekbaar en recyclebaar. Verwerkt tot matten heeft het zeer goede thermische isolatie-eigenschappen, waardoor zoiets als een woning in de zomer lekker koel blijft en in de winter juist behaaglijk warm wordt. Denk aan toepassingen als dakisolatie, wandisolatie en vloerisolatie. Verder is het materiaal vochtregulerend, geluidsabsorberend en brandwerend (al dan niet na toevoeging van een brandvertrager). Een variant hiervan zijn de vezels van Olifantsgras dat maar liefst een meter of vier hoog kan worden.
Hennep
Ook het natuurlijk product hennep kan met gemak een meter of vier de hoogte in schieten en doet dat in ongeveer honderd dagen. Hennep-isolatie is recyclebaar en composteerbaar, heeft zeer goede isolerende eigenschappen, is ademend en geluidsabsorberend. Het wordt gemaakt door de stengels van hennepplanten te verwerken tot sterke, houtachtige vezels. Met deze vezelhennep worden onder andere kalkhennep, hennepblokken, hennepwol en isolatiematten geproduceerd. Hennep-isolatie krijgt dankzij een toevoeging goede brandwerende eigenschappen en is ook bestand tegen schimmels. Hennep-isolatie is een stug materiaal dat onder andere wordt toegepast bij hellende daken en houten vloeren, net als ook weer bij plafonds, muren en gevels.
Vlas
Vlasisolatie is volledig herbruikbaar en natuurlijk afbreekbaar. Het voldoet aan het zogeheten cradle to cradle principe, wat inhoudt dat de gebruikte grondstoffen volledig hergebruikt kunnen worden zonder hun waarde te verliezen. Vlasisolatie in de vorm van dekens of platen zijn vochtregulerend, schimmelbestendig, hebben een zeer goede geluidsisolatie en goede thermische isolatie-eigenschappen. Door toevoeging van brandvertragers is dit isolatiemateriaal brandwerend. De gebruikte vlasvezels die afkomstig zijn van de vlasplant zijn kort, licht en sterk. Het gaat om restmateriaal uit de linnenindustrie.
Cellulose
Cellulosevezels worden gewonnen uit papierafval en karton. Dit isolatiemateriaal voor onder andere gevelisolatie, dakisolatie en vloerisolatie is ook weer volledig recyclebaar, vochtregulerend vanwege de damp-open structuur en heeft goede akoestische en thermische eigenschappen. Het kan in de vorm van vlokken in bijvoorbeeld spouwmuren worden ingespoten, ook wel papiervlokken-isolatie genoemd. Verder worden cellulose-isolatieplaten gemaakt door snippers te mengen met een bindmiddel. Dat maakt de isolatieplaten meteen ook extra brandwerend en beter bestand tegen zaken als schimmels en vocht.
Katoen
Katoenisolatie wordt gemaakt van afgedankte spijkerbroeken en andere kledingstukken. Textiel dus dat anders ergens in een vuilverbrandingsoven verdwijnt. Dit isolatiemateriaal is erg geschikt voor thermische-isolatie vanwege de hoge warmteopslagcapaciteit. De hoge dichtheid van het materiaal zorgt ook nog eens voor een goede akoestische-isolatie. Verder werkt het materiaal vochtregulerend en is het een brandveilig isolatiemateriaal. Er zijn ook speciale akoestische katoenplaten voor een extra sterke geluidsisolatie.
Stro
Stro is ideaal als isolatiemateriaal voor bijvoorbeeld wanden, daken en vloeren bij houtskeletbouw. Het kan ook in de vorm van kleine, versnipperde vezels in een afgesloten constructie worden geblazen. Stro-isolatie wordt brandveilig gemaakt dankzij de verwerkingswijze tijdens de bouw, dat gebeurt dus zonder dat er extra stoffen aan hoeven te worden toegevoegd. Aan de buitenzijde wordt een waterdichte, winddichte, dampopen folie geplaatst. Afwerken gebeurt met dampopen of goed geventileerde gevelbekleding zoals buitenstuc, houtvezelplaat, of hout. Voor de binnenafwerking wordt vaak leemstuc gebruikt.
Schapenwol
Schapenwol heeft zeer goede isolerende eigenschappen en bestaat voor honderd procent uit de natuurlijke wol van schapen. Deze wol wordt vervilt en daarna samengeperst tot zoiets als matten, dekens, of tegels. Het isolatiemateriaal houdt zeer goed warmte vast, de geluidisolatie is ook uitstekend te noemen en verder werkt schapenwol vochtregulerend. Daarmee is het een ideaal materiaal voor houtskeletbouw, maar ook voor de isolatie van daken, wanden en vloeren. Schapenwol werkt uit zichzelf al brandvertragend en door verdere behandeling van de wol kan dit nog verder verbeterd worden.
