Ieder dak moet worden afgedekt met dakbedekking, of het nou gaat om een woonhuis, appartementencomplex, garage, winkel of ga zo maar door. Dat is makkelijk gezegd, maar dakbedekking is er in veel soorten. We zetten alle informatie op een rij.
Er zijn altijd meerdere manieren om een dak af te werken met dakbedekking, als het maar water- en winddicht is. De keuze voor een bepaalde soort hangt af van verschillende factoren. Levensduur, duurzaamheid, smaak, kosten, onderhoud, de hellingsgraad van het dak, en soms ook de eisen van een welstandscommissie.
Welke functie(s) heeft dakbedekking?
De belangrijkste functie van dakbedekking is dat het een woning, pand, of ruimte van boven afsluit. Dat spreekwoordelijke ‘dak boven ons hoofd’ beschermt tegen neerslag en wind, houdt de warmte binnen en voert hemelwater af. Dakbedekking moet altijd goed aansluiten op een aanwezige schoorsteen, dakraam, lichtkoepel of dakkapel. Een loodslab maakt zo’n aansluiting waterdicht.
In de loop van de jaren hebben daken er verschillende functies bij gekregen. Zo parkeren we op daken, we leggen er dakterrassen op aan, en plaatsen er installaties op. Dat stelt andere eisen aan de constructie van daken, maar ook aan de dakbedekking.
Welke dakbedekking wordt het meest gebruikt?
In Nederland zijn dakpannen met afstand de vaakst toegepaste dakbedekking op hellende daken. De meest gangbare kleuren zijn zwart en terracotta. Keramische dakpannen, vervaardigd uit klei, gaan wel honderd jaar mee. De goedkope variant is de zogeheten sneldek- of betondakpan. Die gaat ook altijd nog zo’n dertig tot vijftig jaar mee.
Dakpannen hebben veel te lijden van allerlei weersinvloeden. Een coating of glazuurlaag beschermt tegen het aangroeien van mossen en algen, en stoot vuil af.
Welke soorten dakbedekking zijn er nog meer?
Naast dakpannen bestaat er dakbedekking in de vorm van leisteen, koper of zink, shingles van hout of bitumen, golfplaat, en riet. Als dakbedekking voor schuren of andere bijgebouwen wordt steeds vaker gekozen voor dakpanplaten van gegalvaniseerd staal, aluminium of kunststof.
Iets meer over leisteen, zink en riet:
Leisteen
Leisteen is een natuurproduct. Het is in de loop van duizenden jaren ontstaan en is opgebouwd uit dunne laagjes gesteenten met daarin mineralen zoals kwarts en mica. Door die opbouw splijt het gemakkelijk in dunne plaatvormige stukken. Van die dunne platen worden leien gemaakt. In het zuiden van België en bepaalde delen van Duitsland zit veel leisteen in de grond, en daarom zie je het daar veel als dakbedekking.
Er worden ook leien vervaardigd van vezelcement. Die zijn goedkoper, maar hebben wel een veel kortere levensduur.
Zink
Zink is weer helemaal ‘in’ als dakbedekking. Architecten verwerken het graag in hun ontwerpen omdat een zinken dak een echte eyecatcher is. Een zinken dak plaatsen is vakwerk waarvoor zowel kennis als vaardigheden nodig zijn. Als het zink niet goed is aangebracht, bestaat er namelijk kans op vochtproblemen.
Zink is op drie verschillende manieren als dakbedekking aan te brengen. Bij een roevendak worden lange banen zink tussen roeflatten gelegd. Op de lat komt een zinken roefkap. Banen zink kunnen ook met een felsverbinding aan elkaar geklonken worden. Bij het losangesysteem worden losse, gelijk- en vaak ruitvormige leien in elkaar gehaakt. Voor zink geldt een dagprijs.
Riet
Riet was vroeger een goedkoop en gangbaar materiaal en werd op grote schaal als dakbedekking gebruikt. Dat gebeurde in een open constructie, waarbij het riet op de panlatten werd gelegd. Zo’n dak was lang niet altijd water- en winddicht. Tegenwoordig zien we riet vooral als stijlvolle dakbedekking voor villa’s met een landelijk karakter. Het gaat dan om een gesloten constructie, ook wel schroefdak genoemd. Het riet komt op een dichte ondergrond van isolatiepanelen, multiplex of underlayment te liggen. Een schroefdak zorgt voor een veel grotere brandveiligheid en geeft minder kans op tocht en stof.
Welke dakbedekking is geschikt voor platte daken?
Voor de dakbedekking van platte daken is bitumen geschikt. Er zijn ook verschillende soorten dakbedekking van kunststof zoals pvc of EPDM toepasbaar.
Bekijk hier het Youtube-filmpje van Houthandelonline over het aanbrengen van een EPDM dakbedekking.
Wat zijn sandwichpanelen?
Sandwichpanelen zijn enkel- of dubbelwandige metalen dakpanelen voorzien van thermisch isolatiemateriaal. Ze zijn toepasbaar op woningen en bij schuren en bijgebouwen waarvoor dakisolatie nodig is. Sandwichpanelen voorkomen warmteverlies via het dak, en ze zijn goedkoper dan een dakbedekking met aparte isolatie. Afhankelijk van de lengte van de panelen en de hoogte van het dak is een hijskraan nodig voor het plaatsen.
Wat is een groen dak?
Een dak waarop planten groeien, meestal in een cassettesysteem, wordt een groen dak genoemd. De klimaatverandering geeft een boost aan het toepassen van groen in de gebouwde omgeving. Dat komt omdat het allerlei voordelen heeft. Een groen dak kan regenwater opvangen en bergen, en warmte reguleren, het zuivert de lucht, bevordert de biodiversiteit en isoleert tegen geluid. Bovendien is het mooi om te zien; mensen worden er blij van. In steden is vaak maar weinig ruimte voor groen. Het dak is dus een goede plek om de omgeving te vergroenen. Een groen dak past goed bij de nieuwe trend van natuurinclusief bouwen.
Bekijk dit filmpje van Sempergreen. Het laat goed zien dat groene daken ook in combinatie met zonnepanelen mogelijk zijn.
Energie opwekken met dakbedekking, wat is er mogelijk?
Zonnepanelen en PVT-panelen kunnen op een dak worden gelegd, maar er bestaan ook indak systemen waarbij de zonnepanelen in het dak verzonken zijn. De zonnepanelen hebben dan twee functies: ze fungeren als dakbedekking en ze wekken energie op. Worden er ‘gewone’ zonnepanelen gebruikt, dan is een waterkerende folie nodig en een bak- of gootsysteem om regenwater rondom de panelen af te voeren. Bij BIPV-panelen hoeft dat niet. Die speciale zonnepanelen zijn bedoeld als dakbedekking en dus waterkerend. Zonnepanelen zijn ook in andere kleuren dan zwart of blauw verkrijgbaar.
En dan zijn er nog zonnedakpannen. Het woord zegt het al: het zijn dakpannen voorzien van zonnecellen.
Hoe kan ik dakdekker worden?
Dakdekker word je door een opleiding tot dakdekker te volgen. Het is natuurlijk wel belangrijk dat je geen hoogtevrees hebt en graag in de buitenlucht bent. ROC’s verzorgen mbo-opleidingen tot primair dakdekker (niveau 2), allround dakdekker (niveau 3) en voortgezet dakdekker (niveau 4). De cao verplicht dat je een VCA-diploma haalt en een cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak doorloopt. Wil je nog verder? Volg dan een introductiecursus op het gebied van bitumineuze dakbedekkingsmaterialen of kunststof dakbedekkingen. Of specialiseer je in riet of leien; er is van alles mogelijk.
