Om een gebouw te verwarmen zijn twee dingen nodig: een warmte- of energiebron en een afgiftesysteem. Voorbeelden van warmtebronnen zijn een cv-ketel of een warmtepomp. Het bekendste afgiftesysteem is de radiator, maar er zijn meer soorten. Ook combinaties van verschillende systemen zijn mogelijk.
Wat is een afgiftesysteem, en welke afgiftesystemen zijn er?
Een afgiftesysteem is een toestel dat warmte afgeeft. Er zijn veel verschillende soorten afgiftesystemen, zoals radiatoren, convectoren, vloer- en wandverwarming. Airco wordt ook steeds vaker als een afgiftesysteem gezien. Alle afgiftesystemen zijn er in meerdere vormen. Vloer- en wandverwarming kan met water gevoerd of elektrisch zijn. Radiatoren zijn er voor hoge- en lagetemperatuursystemen. Welk afgiftesysteem in een situatie geschikt is, hangt af van meerdere factoren.
Welke afgiftesystemen geven convectiewarmte?
Radiatoren en convectoren geven convectiewarmte. De radiator wordt warm en verwarmt de lucht erboven en er vlak voor. Die warme lucht stijgt op en brengt een circulatiestroom op gang. Omdat warme lucht opstijgt, blijft die dus vooral bovenin een ruimte hangen. Er is relatief veel energie nodig om alle lucht in de ruimte te verwarmen. Is het eenmaal zover, dan ervaren mensen deze soort van warmte wel als heel comfortabel. Voor mensen met een allergie is convectiewarmte minder prettig, omdat er zich altijd stofdeeltjes in lucht bevinden die zich door de circulatiestroom door de ruimte blijven bewegen.
Welke afgiftesystemen werken puur op elektriciteit?
Voor een infraroodpaneel of elektrische vloer- of wandverwarming is geen bron zoals een warmtepomp of cv-ketel nodig. Het is een kwestie van een stekker in een stopcontact steken, en het systeem produceert warmte.
Infraroodpanelen zijn er voor aan de wand en aan het plafond. Ze zijn in allerlei maten en vermogens te krijgen. Omdat ze eenvoudig zijn te monteren en relatief zuinig zijn, groeit de populariteit van infraroodpanelen. Ze zijn tegenwoordig verkrijgbaar met mooie
(kunst)motieven, in de vorm van een spiegel of krijtbord, of voorzien van led-verlichting als kader.
Welke trends zijn er op het gebied van afgiftesystemen?
Er is veel vraag naar systemen die kunnen verwarmen én koelen. Verder is er aandacht voor de effectiviteit van systemen en het verkorten van de opwarmtijd. De ontwikkelingen richten zich op combinaties met ventilatietoepassingen en, in het verlengde daarvan, de verbetering van de kwaliteit van de lucht. Ook een trend is de focus op lagetemperatuursystemen. Nu de warmtepomp het definitief van de cv-ketel heeft gewonnen, met een vervangingsplicht in 2026, is LT een vereiste. LT-afgiftesystemen zijn een onmisbaar onderdeel van een duurzaam verwarmingssysteem.
Welke afgiftesystemen geven stralingswarmte af?
Stralingswarmte is rechtstreekse en directe warmte, vergelijkbaar met de warmte van de zon. Veel mensen ervaren het als prettig. Infraroodpanelen, vloer- en wandverwarming zorgen voor stralingswarmte. Het kenmerk van stralingswarmte is dat de lucht niet verwarmd wordt, maar voorwerpen, oppervlakken en mensen. De warmte van infrarood panelen is voelbaar tot een afstand van zo’n drie meter. In een grote ruimte zijn dus meerdere panelen nodig. Ze kunnen aan de wand of aan het plafond gemonteerd worden. Ze zijn ook toe te passen bij een heel lokale warmtevraag, bijvoorbeeld op een werkplek. Een paneel aan de onderkant van het bureau is dan voldoende om het lekker warm te hebben.
Wat is het kenmerk van lagetemperatuurafgiftesystemen?
LT-afgiftesystemen bestaan uit een groot oppervlak. Dat is nodig omdat de warmtepomp water tot zo’n 55 graden opwarmt, en vaak zelfs nog minder. In vergelijking: een cv-ketel verwarmt het water wel tot zo’n 70 à 90 graden. Vloerverwarming bestrijkt meestal de hele begane grond of verdieping van een woning. Ook wandverwarming neemt een groot oppervlak in. Het nadeel van vloerverwarming is dat het heel langzaam warm wordt. In combinatie met een warmtepomp kan het soms een paar dagen duren voordat het systeem op temperatuur is. Dat geldt in iets mindere mate voor wandverwarming, dan is het een kwestie van een aantal uren.
Vloerverwarming beneden en radiatoren op de slaapkamers is een veel gekozen combinatie in nieuwbouw.
Radiatoren passen bij een warmtepomp als ze bestaan uit lamellen: ook een manier om tot een groter oppervlak te komen. Een LT-verwarmingsysteem (dus combinatie warmtepomp en LT-afgiftesysteem) is energiezuinig.
Kun je verwarmen en koelen met één afgiftesysteem?
Nu de zomers heter worden is er steeds meer vraag naar afgiftesystemen die niet alleen verwarmen maar ook kunnen koelen. Zeker in nieuwbouw is het logisch om beide functionaliteiten in één systeem te combineren. Een multi split airco is zo’n systeem.
Ook vloerverwarming kan in bepaalde gevallen koelen, meestal in combinatie met een warmtepomp of stadsverwarming. Dan wordt er geen warm maar koud water door het systeem gepompt. De vloerverwarming zorgt zo voor topkoeling. Dat betekent dat het niet zo koel wordt als bij airco, maar dat de temperatuur een beperkt aantal graden naar beneden gaat. Dat kan het in huis net wat aangenamer maken.
Is een airco ook een afgiftesysteem?
Een airconditioner blaast lucht uit, en kan dus inderdaad als een afgiftesysteem dienen. In nieuwbouw valt de keuze steeds vaker op een multi split airconditioning systeem, met output in meerdere ruimten. Het grote voordeel is dat een multi split airco in de winter kan verwarmen en in de zomer kan koelen. Zo zijn er dus geen twee systemen nodig. Een multi split airco heeft beperkte functionaliteiten. Het kan bijvoorbeeld niet op hetzelfde moment een ruimte verwarmen en een andere ruimte koelen. De modus is verwarmen of koelen.
Welk afgiftesysteem is het zuinigst in verbruik?
Dat hangt heel erg van de situatie af. Een warmtepomp verbruikt relatief veel elektriciteit. Als die elektriciteit wordt opgewekt door zonnepanelen, is een warmtepomp met LT-afgiftesysteem zoals vloerverwarming een goede keuze. Dat geldt ook voor het gebruik van elektrische wand- of vloerverwarming en infraroodpanelen. Verder is het belangrijk om afgiftesystemen efficiënt te gebruiken. In het geval van infraroodpanelen is dat: laat ze niet aan staan als er niemand in de ruimte is. In het geval van vloerverwarming is het juist beter om ze niet steeds aan en uit te zetten. Ook isolatie speelt een rol: in een goed geïsoleerde woning is een afgiftesysteem het zuinigst.
