Demissionair minister Hugo de Jonge maakte deze week bekend dat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) wordt uitgesteld voor verbouwactiviteiten. Voor nieuwbouw gaat de ondertussen al vijf keer uitgestelde wet wel op 1 januari 2024 in.
De Jonge was vastbesloten om de wet die de beoordeling van bouwprojecten bij particuliere partijen plaatst op 1 januari in werking te laten treden. De invoeringsdatum was sinds maart, na vijf keer uitstel, eindelijk vastgesteld. Echter, deze zomer begonnen Eerste Kamerleden te twijfelen of 1 januari misschien toch te snel zou komen. Ze hadden zorgen over de beschikbaarheid van voldoende kwaliteitsborgers om de projecten te beoordelen. Daarom drongen senatoren aan op volledige opschorting van de wet. Om tegemoet te komen aan de Eerste Kamer, heeft de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gekozen voor een tussenoplossing: de wet wordt een half jaar later van kracht voor verbouwingen, maar voor nieuwbouw gelden de nieuwe regels vanaf het nieuwe jaar.
Soepele overgang
In zijn brief aan de Eerste Kamer heeft minister De Jonge aangegeven dat de belangrijkste reden voor deze beslissing is om een soepele overgang naar de nieuwe wetgeving mogelijk te maken. De invoering van het nieuwe systeem wordt als uitdagend beschouwd en kan vertraging veroorzaken bij partijen die zich niet goed voorbereiden. Ook kunnen er aanloopproblemen optreden. Om vooral kleine aannemers wat meer voorbereidingstijd te geven en eventuele problemen bij gemeenten in de eerste zes maanden aan te pakken voordat verbouwingsvergunningen onder het nieuwe systeem moeten worden aangevraagd, wordt de Wkb voor verbouwingsactiviteiten pas op 1 juli 2024 van kracht.
Met de invoering van de Wkb krijgt de kwaliteitsborger een centrale rol bij het controleren of aan de bouwvergunning wordt voldaan, in plaats van de gemeenten. Als er niet genoeg kwaliteitsborgers beschikbaar zijn, bestaat het risico dat veel vergunningplichtige projecten niet kunnen doorgaan. Daarom is het van cruciaal belang dat er voldoende kwaliteitsborgers beschikbaar zijn.
Het feit blijft dat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen deel uitmaakt van de Omgevingswet, die nog steeds op 1 januari 2024 van kracht wordt. Het gedeeltelijke uitstel heeft geen invloed op de wijzigingen in het Burgerlijk Wetboek die voortvloeien uit de Wkb.
Duidelijkheid en zekerheid
Minister De Jonge heeft overlegd met Bouwend Nederland voordat hij deze beslissing tot gedeeltelijk uitstel nam. Bouwend Nederland is van mening dat een latere inwerkingtreding voor verbouwingen meer vertrouwen geeft en het risico op bouwvertraging vanwege een tekort aan kwaliteitsborgers verkleint. Ze benadrukken echter dat een enkele invoeringsdatum belangrijk is voor duidelijkheid en zekerheid. Desondanks wegen ze nog steeds in het voordeel van latere inwerkingtreding voor verbouwactiviteiten.
“Met dit uitstel hebben we iets meer vertrouwen dat er voldoende deskundigen beschikbaar zullen zijn,” aldus woordvoerder Richard Massar. De splitsing van de wet zorgt er ook voor dat aannemers die verbouwingen uitvoeren meer voorbereidingstijd krijgen, aldus Bouwend Nederland.
Aannemersfederatie Nederland (AFNL) is kritischer en denkt dat het gedeeltelijke uitstel de kwaliteitsborgers niet echt veel werk zal besparen. Ongeveer 20 procent van de projecten die volgend jaar onder de Wkb vallen, zijn verbouwingen, schat directeur Jaco Uittenbogaard. De brancheorganisatie voor mkb’ers is teleurgesteld over het besluit van de minister, omdat het vooral tot verwarring leidt. Voor veel mkb’ers heeft dit hoe dan ook gevolgen vanaf 1 januari, omdat velen zowel nieuwbouw als verbouwingen uitvoeren. De verdeling van werkzaamheden tussen het ‘oude regime’ en het nieuwe systeem leidt tot extra inspanning en kosten, wat tot frustratie leidt bij veel partijen die zich al hadden voorbereid op 1 januari.
De Nederlandse Ondernemersvereniging van Afbouwbedrijven (NOA) adviseert haar leden echter om ondanks alle vertraging en uitstel door te gaan met de voorbereiding op zowel de Omgevingswet als de Wkb.
