Het begrip warmteterugwinning wordt gebruikt voor het hergebruik van de warmte van afvoerlucht of afvoerwater. De warmte die hierbij vrijkomt, wordt ingezet voor het voorverwarmen van ventilatielucht (in het geval van mechanische ventilatie) of warmwaterproductie. Om dit mogelijk te maken, is een warmtewisselaar nodig. Warmteterugwinning is een begrip dat de laatste jaren regelmatig opduikt, onder meer omdat de toepassing ervan goed past bij de vraag naar energiezuinige woningen.
Bij warmteterugwinning bij ventilatie is het de warmte van afgevoerde (ventilatie)lucht die de toegevoerde ventilatielucht verwarmt. Naast warmteterugwinning bij ventilatie is er ook zogeheten douche-WTW. Hierbij verwarmt wegstromend warm douchewater koud leidingwater. Dit betekent dat het water wordt voorverwarmd, zodat er minder opwarming nodig is om uiteindelijk de goede temperatuur te verkrijgen. Deze vorm van warmteterugwinning bestaat in twee varianten: de douchepijp-WTW en de douchebak-WTW. Bij de pijpvariant geeft het douchewater over een pijplengte van zo`n twee meter warmte af aan het koude leidingwater. Bij de douchebak-WTW is de pijpconstructie overbodig, waardoor deze variant geschikt is in situaties waarin geen ruimte is om een pijp aan te leggen.
Eeuwige terugverdientijd?
Hoe aantrekkelijk het principe van de warmteterugwinning ook klinkt, het is een feit dat niet iedere milieuvriendelijke, energiebesparende maatregel in alle situaties even goed is toe te passen. Uiteraard geldt dat ook voor warmteterugwinning. Sommige maatregelen zijn in financiële zin alleen aantrekkelijk als ze bij de nieuwbouw worden meegenomen. De douche-WTW is hier een goed voorbeeld van. Omdat de besparing op gas vrij bescheiden is (ongeveer 200 m3 gas per jaar bij een 4-persoons huishouden), bedraagt de terugverdientijd van de investering maar liefst 6 tot 10 jaar (bij een pijpconstructie). Bij warmteterugwinning bij ventilatie kunnen geluidsaspecten de afweging beïnvloeden. Soms ervaren mensen het geluid van een WTW-unit als onprettig. Wordt de unit geplaatst op een plek waar de ervaren overlast het kleinst is, dan bestaat de kans dat er energie verspild wordt omdat er ruimtes verwarmd worden die eigenlijk niet verwarmd hoeven te worden; ook kunnen in deze constructies de installatiekosten flink hoger zijn.
Liever niet door het afvoerputje
Uiteraard zijn de financiële afwegingen zoals eerder genoemd bij de douche-WTW van belang als het gaat om de keuze voor een dergelijke manier van energiezuinig wonen. Deze zullen echter niet voor iedereen en altijd de doorslag geven. Vanuit een bepaalde vorm van milieubewustzijn kan het ook een keuze zijn om te willen investeren in een constructie die het mogelijk maakt zo nuttig mogelijk om te gaan met restwarmte. Het is goed mogelijk dat de terugverdientijd daarbij niet als belangrijkste factor wordt meegewogen. De installatie van bijvoorbeeld een douche-WTW betekent concreet dat de gebruiker niet dag in dag uit bruikbare warmte door het afvoerputje weg hoeft te spoelen – en ook dat kan heel wat waard zijn!
