Sunday, de grootste eendaagse bijeenkomt van de Nederlandse zonne-energiesector, vindt dit jaar plaatst op 8 juni in `t Spant te Bussum Het congres wordt georganiseerd door Holland Solar, TKI Urban Energy, TNO, Solliance, NWO, SOLA en Solar Magazine. Wie alles wil weten over de stand van zaken aangaande circulariteit en de recycling van zonnepanelen doet er goed aan de parallelsessie Technology and Science te bezoeken. Harald Kerp, Business Development Advanced Solar Technologies van TNO Energy Transition geeft er een inleidende presentatie.
Laagwaardige stroom
`Er komt een enorme golf van afgedankte producten op ons af`, opent Kerp het gesprek. `Dat betreft allereerst de zonnepanelen die vanaf 2010 in steeds grotere getalen in Nederland zijn geïnstalleerd en na 20 à 25 jaar het einde van hun leven hebben bereikt. Die zijn niet gemaakt met het oog op recycling. Tussen het glas zit alles met elkaar verlijmd vanuit het oogpunt van mechanische robuustheid en bescherming tegen vocht. Dat maakt dat met de huidige recyclingtechnieken slechts een laagwaardige secundaire stoom grondstoffen kunnen worden teruggewonnen, bijvoorbeeld glas met lijmresten en vervuild silicium, waarbij upcycling uiteraard het doel moet zijn.`
Vragen beantwoorden
Volgens Kerp is het organiseren van de recycling van zonnepanelen, zowel wat betreft kwantiteit, kwaliteit en financiering, een van de grote uitdagingen waarvoor de zonne-energiesector staat. Dat maakt het volgens hem ook tot een van de belangrijke thema`s binnen zijn afdeling bij TNO. `Wat zijn de huidige technische mogelijkheden voor verwerking, wat is er over 5 à 10 jaar mogelijk, hoe groot is nu exact die afvalstroom die op ons afkomt, wat zijn de kosten, welke waarde vertegenwoordigt die…? Dat soort vragen proberen wij te beantwoorden. Op de Sunday delen we onze actuele kennis. Mara Hauck, senior onderzoeker bij TNO en de Technische Universiteit Eindhoven, zal daarbij na mijn introductie ingaan op het thema levenscyclusanalyse en de CO2-footprint van producten. Mijn collega-onderzoeker Paul Sommeling gaat onder andere verder in op recyclingtechnologie.`
Onzekerheid
Hoe verder men in de toekomst kijkt, hoe lastiger het is. Die waarheid als een koe geldt ook ten aanzien van de te verwachten materialenstroom uit zonnepanelen en de verwerking daarvan. Kerp noemt in dit verband de onzekerheid over het volume zonnepanelen wat in Nederland zal worden geïnstalleerd, bijvoorbeeld als gevolg van de problemen ten aanzien van netcapaciteit. Daarnaast komen er vernieuwende producten op de markt die gemaakt zijn om weer te kunnen ontmantelen en minder druk op het milieu geven. Zo ziet Kerp dat een aantal Nederlandse fabrikanten zoals Energyra en Solarge recent belangrijke stappen hebben gezet op dit vlak.
Bottlenecks overwinnen
Kerp: `Dat neemt niet weg dat het duidelijk is dat er op mondiaal niveau nog een drastische optimaliseringsslag in recycling en circulariteit van zonnepanelen noodzakelijk is. Er zijn grote stappen te zetten – bottlenecks te overwinnen – bijvoorbeeld op het gebied van design voor recycling, hergebruik, het ontwikkelen van innovatieve afvalverwerkingstechnieken en het uitbannen van giftige materialen in producten. Aan de andere kant zie je nu wel allerhande partijen in Nederland in beweging komen, van de genoemde fabrikanten, kennisinstituten en overheden tot en met buyer groups die circulair willen inkopen en het financieel optimaliseren van centrale inzameling en verwerking. Dat stemt dus positief.`
