Duurzame bakstenen, ze komen eraan! Verschillende fabrikanten zijn bezig met het onderzoeken en ontwikkelen van stenen nieuwe stijl. Zo is er al een steen op de markt die bestaat uit een mix van granulaat, zand en bindmiddel die tijdens het produceren ervan zo`n 250 kg/m3 CO2 opneemt.
Alternatieve grondstoffen
Bij de zoektocht naar milieuvriendelijke, duurzame stenen worden allerlei alternatieve grondstoffen gebruikt. Een proef met klei leverde zogenaamde leemstenen op. Voor de productie ervan – en dat kan op de bouwplaats zelf, met een mobiele `leemsteenpers` – is slechts één honderdste deel van de energie nodig in vergelijking met het vervaardigen van de `gewone` baksteen. In Amerika is ook met leemstenen geëxperimenteerd. Door de chemische structuur van de klei op een bepaalde manier te bewerken, ontstond daar een steen die twee keer zo sterk is als beton.
Bakstenen maken van bouwafval is een logische gedachte. Door gebruikte materialen zoals glas, oude bakstenen, beton en tegels te vergruizen en vervolgens te verlijmen, ontstaan circulaire afvalstenen, of wel wastebased bricks.
Bacteriën en bier
Een ander Amerikaans bedrijf is bezig met het kweken van bakstenen. De onderzoekers kwamen op dat bijzondere idee door te kijken naar de manier waarop schelpen en koralen sterke biocementen produceren. Met behulp van bacteriën ontwikkelden ze uiteindelijk bakstenen waar daadwerkelijk mee gebouwd kan worden. Voor het kweken van de baksteen zijn een basismateriaal – bijvoorbeeld zand – en een groeimiddel nodig. De bacteriën doen de rest. Ook dit type steen kan op de bouwplaats gemaakt worden, maar het duurt wel wat langer dan het persen van een leemsteen. In Portugal ontdekte men dat een mengsel van klei met granen die overbleven na het brouwen van bier resulteerde in een baksteen die veel meer warmte kan vasthouden en toch heel sterk is. Tijdens het proces van het mengen ontstond een enorme stank maar die was na het bakken van de stenen weer weg.
Knipoog naar Lego
Nog een mooie innovatie met baksteen is de ClickBrick-baksteen, die wel iets weg heeft van Lego. Om met deze steen te bouwen, is geen cement nodig. Dat betekent een besparing in materiaal maar ook in arbeidsuren. De steen wordt vastgezet met clips van roestvrijstaal. Dat maakt het mogelijk om de steen te hergebruiken, en dat past prachtig in de gedachte van het circulair bouwen. Producent Daas Baksteen kreeg voor deze innovatie dan ook niet voor niks het cradle-to-cradle-certificaat van Evironmental Protection and Encouragement (EPEA). Om deze stenen te kunnen verwerken zijn geen metselaars nodig, en met de tekorten aan geschoolde vakmensen in de bouw is dat een groot voordeel. Daas maakt de stenen in verschillende maten, kleuren en structuren. Duurzame en milieuvriendelijk geproduceerde bakstenen zijn dus al voorhanden en de ontwikkelingen gaan door. Zeker in Nederland is dat mooi, want baksteen is hier nog altijd het meest geliefde én gebruikte materiaal voor gevels.
