Het inleveren van lampen, armaturen en ander installatiemateriaal bij een officieel inzamelpunt zal komende jaren verder toenemen. In het bouwbestek van STABU is recent vastgelegd dat bij sloop- en renovatieprojecten lampen en armaturen bij een van de verzamelpunten ingeleverd moeten worden. Dat zal de groei verder aanjagen. En sinds 1 april is het demonteren en gescheiden inzamelen van gasontladingslampen en armaturen opgenomen in de Beoordelingsrichtlijn Veilig en Milieukundig Slopen (BRL-SVMS-007). Vooral het feit dat ook armaturen ingezameld moeten worden voordat de sloopkogel door een gebouw gaat, is in de sector nog onbekend. De opname in de richtlijn kan voor een behoorlijke toename van de ingezamelde lampen en armaturen zorgen. Jaarlijks komen er 900 ton armaturen en 460.000 lampen vrij uit sloop- en renovatiewerkzaamheden.
1700 ton oude lampen ingezameld
Wecycle heeft de nieuwe cijfers over 2016 nog niet klaar. Maar wie de trend van de afgelopen jaren bekijkt, ziet in één oogopslag dat ook de installatiebranche bewuster omgaat met oude armaturen, lampen, apparaten et cetera. Door de sterke groei van het aantal inzamelpunten wordt het steeds gemakkelijker om oude spullen terug te brengen. LightRec (waarbij ruim 500 producenten en importeurs van lichtbronnen en armaturen zijn aangesloten) nam in 2015 via Wecycle (dat de inzameling en recycling uitvoert) via vooral de professionele sector 1700 ton aan oude lampen in, 1300 ton tl-buizen en nog eens 300 ton overige lampen. En 1100 ton afgedankte armaturen. Alleen al een groothandel als de Technische Unie heeft in 2015 meer dan 72 ton aan apparaten en lampen via installateurs teruggenomen. Energiezuinige lampen nemen het grootste deel hiervan in beslag: bijna 50 ton. 90% van het materiaal in deze lampen kan worden teruggewonnen voor hergebruik. Overigens: elk jaar wordt er ongeveer 4500 ton aan verlichting verkocht in Nederland. Daar komt nog eens in 2015 5000 ton LED armaturen bij. Er zijn dus nog stappen te zetten.
EU parlement akkoord met nieuwe regels
Ook op Europees vlak veranderen regels. Eind maart heeft het Europees parlement ingestemd met een plan van de Europese Commissie. Die wil dat de EU landen minimale eisen stellen aan de verantwoordelijkheid die een producent heeft voor recycling van elektrisch en elektronisch afval. In het voorstel van de Europese Commissie wordt gesproken over een uitgebreide verantwoordelijkheid voor de producenten. Regelingen voor de inzameling en verwerking moeten open staan voor alle deelnemers, producenten moeten het mee financieren en er moeten heldere regels komen voor afvalverwerking services. De Europese landen moeten deze regels nu gaan omzetten in nationale wetgeving.
Kritiek op plannen Rijksoverheid
De installatiebranche is niet altijd blij met de manier waarop in Nederland regels omtrent terugname en recycling worden ingevoerd. Het Rijk wil bijvoorbeeld afgedankte cv-ketels onder de AEEA richtlijn laten vallen. Deze Europese richtlijn regelt het inzamelen en verwerken van elektrische en elektronische apparatuur. UNETO-VNI heeft duidelijk gemaakt dat de installatiebranche zich hier tegen verzet. Het levert teveel regeldruk op, met name vanwege allerlei registratieverplichtingen voor de verwerking van de cv-ketels. Nederland wil hierin verder gaan dan andere Europese landen. Daar houdt men cv-ketels buiten de AEEA richtlijn. Volgens de branchevereniging in de installatiebranche kunnen de cv-ketels prima gerecycled worden via metaalverwerkingsbedrijven, waarvoor voldoende regelgeving bestaat.
Nieuw businesmodel in circulaire economie
Behalve dat de overheid met regelgeving recycling probeert af te dwingen, zijn er ook bedrijven die kansen zien om van de circulaire economie hun verdienmodel te maken. Zo is in Gelderland een startup begonnen met het ontmantelen van cv-ketels en het verkopen van de goede onderdelen uit deze ketels. HR Recycling en HR Premium Parts zetten volop in op de circulaire economie. Volgens initiatiefnemer Marcel de Graaf ligt er nog een hele markt braak. Hij schat dat amper 20% van de installatiemarkt momenteel bekend is met het gebruik van revisie onderdelen. Vanuit Nederland Circulair is er inmiddels een programma gestart gericht op het ontwikkelen van een circulaire klimaatinstallatie. Deze installatie wordt zodanig ontworpen dat ze goed te demonteren is voor onderhoud, revisie en hoogwaardig hergebruik van materialen.
Tekst: Franc Coenen
Foto: Shutterstock
