Eigenlijk weten we het allemaal: de opleving van de nieuwbouwontwikkeling die we nu doormaken is explosief maar tijdelijk. Op dit moment ligt er een flinke bouwopgave, groeit de woningbouw met dubbele cijfers en zijn woningen niet aan te slepen. De komende jaren zal dat zo blijven. Enerzijds hebben we te maken met een inhaalslag van projecten die in de crisistijd zijn blijven liggen en anderzijds zorgen onder andere de vluchtelingenstroom, langer thuis wonen en afname van de huishoudensgrootte voor meer vraag naar woningen. En dus wordt er veel gebouwd en kan de bouwkolom in deze tijden flink herstellen van de klappen die de crisis heeft uitgedeeld.
Toekomstige balans
Toch is de groei tijdelijk. Verschillende prognoses geven aan dat vraag en aanbod vanaf omstreeks 2018 meer in balans komen en de groei gaat afnemen. Als gevolg van demografische ontwikkelingen, zal de woningbehoefte vervolgens sluipend gaan krimpen. De vergrijzing zorgt uiteindelijk voor afname van de bevolking en huishoudens kunnen nu eenmaal nooit kleiner worden dan één persoon. In de huidige groeistuip is het verleidelijk de weg van de minste weerstand te kiezen. Nu vol inzetten op nieuwbouw om goede marges te kunnen draaien, zo snel mogelijk projecten te ontwikkelen. Op zich is daar niets mis mee, want er wordt voorzien in een belangrijke behoefte. De kunst is echter om het rendement van deze groei slim in te zetten om voorbereid te zijn op de komende decennia.
Focus verleggen
En juist daar zie ik nu een zorgwekkende ontwikkeling. Ontwikkelingen die in crisistijd voor de renovatiemarkt (uit noodzaak) werden ingezet, worden gestopt vanwege aanhoudende drukte en een overvol projectportfolio. Daar waar in de crisis veel bouwbedrijven noodgedwongen de focus verlegden naar onderhoud, renovatie en energiebesparing, neemt bij veel allround bouwbedrijven de interesse in onderhouden en renoveren nu flink af omdat men de nieuwbouwvraag niet bij kan houden. Corporaties met flinke onderhouds- en renovatieprojecten hebben nu al steeds meer moeite om goede bouwers te vinden.
Innovatie
Wat mij betreft een gemiste kans, want met de ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen van 2050 in het vizier, ligt er juist in die bestaande woningvoorraad een enorme opgave, die vraagt om focus en innovatie. Daarnaast zien we dat de woningbehoefte in de komende decennia stabiliseert en op termijn zelfs afneemt. Wie naar de huidige sloopcijfers kijkt, kan niet anders dan concluderen dat uitbreiding van de woningvoorraad eindig is en over een tijd uitsluitend nog woningen vervangen worden. Wie zich optimaal op die toekomst wil voorbereiden, doet er goed aan om het rendement van de huidige nieuwbouwontwikkeling in te zetten voor research en development voor de bestaande woningvoorraad en slimme concepten voor woningvervanging.
Duurzaamheid
Gelukkig zie ik dat een aantal bouwbedrijven daar druk mee bezig zijn. Zij ontwikkelen concepten voor Nul op de Meter, NoM-ready, BENG-renovaties, installatiemodules, energiedaken en supersnelle woningvervanging. Nu zijn deze concepten en producten nog relatief duur, maar door in te zetten op schaalvergroting en industriële productie worden deze oplossingen steeds goedkoper. De vraag neemt toe en in het kielzog van de corporaties worden deze oplossingen ook steeds interessanter voor particuliere huishoudens. Het zijn deze bedrijven die in 2037 de vruchten plukken van hun inspanningen en daadkracht. Zij hebben, net als enkele slimme nieuwkomers op de markt uit de categorie `Tesla` en `Uber` geen last van rode cijfers en ontsnappen aan de volgende faillissementenregen.
Tijd voor de toekomst?
De rest? Die heeft weliswaar tot ongeveer 2025 een hoger rendement behaald en goed kunnen verdienen. De winsten zijn verdwenen in de zakken van de aandeelhouders, die bij de eerste tegenvallende prognoses eieren voor hun geld hebben gekozen. Daarna is het snel bergafwaarts gegaan omdat de vraag naar nieuwbouw jaar na jaar kleiner werd en er niet snel genoeg werd gehandeld. Net als Nokia en Kodak hebben deze bedrijven de boot gemist en krijgen zij het roer niet meer op tijd om. Zet u op tijd in op de toekomst, of hoort u bij `de rest`?
Tekst: Sean Vos – SlimRenoveren
