Er zijn heel wat dronevliegers in Nederland, en ook best een aantal thermografen. Meestal blijven die werelden gescheiden, maar Marc Schouten brengt ze bij elkaar. Hij is thermografisch dronevlieger en voert onder andere inspecties van zonneparken uit.
Tweeëntwintig is hij nog maar, en toch heeft Marc Schouten al een indrukwekkende lijst van opdrachtgevers en een dito portfolio. Tijdens de middelbare school was hij bezig met videografie en haalde hij zijn drone certificaten. ‘Iedereen dacht dat ik na het vwo een universitaire studie zou gaan doen, maar dat zag ik niet zo zitten. Ik nam een tussenjaar om te bedenken wat ik dan zou willen.’
Thermografie
In dat jaar deed Schouten al wat videografieopdrachten en om een factuur te kunnen sturen, moest hij een KvK- en BTW-nummer hebben. En dus richtte hij zijn eigen bedrijf op. In dat jaar volgde hij ook een cursus ondernemerschap en een cursus boekhouden. ‘Dat vond ik allemaal heel tof, dus ik besloot ervoor te gaan’, zegt hij. ‘Ik ging een hbo opleiding Ondernemerschap doen, in deeltijd, zodat ik daarnaast opdrachten kon uitvoeren. Ondertussen haalde ik mijn Thermografie certificaten, eerst level 1, daarna level 2 en toen nog een bouwkundige specialisatie. Door die trainingen kwam ik met allerlei mensen in contact. Allemaal deskundig op het gebied van thermografie, maar niet bekend met dronevliegen. Andersom zijn er best veel bedrijven die met drones vliegen, maar die hebben weer geen kennis van thermografie. Ik besloot om die twee werelden samen te voegen. Er zijn verschillende toepassingen voor deze combinatie. Zo vlieg ik voor ecologische adviesbureaus om dieren en nesten te lokaliseren, voor verzekeraars om grote zonneparken te inspecteren, voor waterbedrijven om te bepalen waar kwelwater uit de bodem omhoog komt, voor vastgoedbeheerders om warmtelekkages in kaart te brengen, noem maar op.’
Innovatie
De werkweek van Schouten is heel afwisselend. ‘Grofweg onderscheid ik drie werkzaamheden. Dat is het vliegen zelf, natuurlijk in combinatie met rapporteren en analyseren, want een inspectie zonder uitleg is niets waard. Verder verzorg ik heel gerichte opleidingen en trainingen op het gebied van drone-thermografie. Zo train ik bijvoorbeeld dronepiloten van de overheid om drugsrunners in verschillende havens op te kunnen sporen.
Innovatie is het derde onderdeel. Dat vind ik leuk en belangrijk, dus daar probeer ik een dag in de week voor te reserveren. Dan voer ik testen uit met drones, knutsel ik met software en probeer ik oplossingen te bedenken voor ‘problemen’ waar ik in mijn werk tegenaan loop. Een van de dingen die ik heb ontdekt is hoe ik goede thermografische 3D-modellen kan maken. Dat bestond al voor visuele (= normale) beelden. Met een thermografisch 3D-model kun je warmteverliezen in vastgoed op een eenvoudige wijze inzichtelijk maken. Door heel veel vluchten uit te voeren, verschillende software te gebruiken en gewoon maar te experimenteren ben ik daar achter gekomen.’
Vluchtpatroon
Schoutens opdrachtgevers zijn vooral vastgoedbeheerders, ingenieurs- en adviesbureaus en beheerders van zonneparken. ‘Voor een zonnepaneleninspectie in een dichtbebouwde omgeving gebruik ik een kleine drone’, vertelt hij. ‘Maar hoe kleiner de drone, hoe kleiner de sensor die erop zit. Voor de inspectie van zonneparken gebruik ik een drone van ongeveer 1 bij 1 meter met een grote sensor. Dat zorgt voor zeer gedetailleerde opnamen. Het toestel kost evenveel als een nieuwe middenklasse auto, maar is dan ook zeer geavanceerd. Bij dergelijke inspecties gaat veertig procent van het werk in de voorbereiding zitten. Je tekent dan het gebied uit in een softwareprogramma en geeft alle eigenschappen van de vlucht aan, zoals hoogte, snelheid, aantal beelden per minuut, en andere parameters. Op basis van al die gegevens stelt de drone een vluchtpatroon samen. De drone vliegt automatisch en is uitgerust met GPS-RTK (Real-Time Kinematic). Dat zorgt ervoor dat de gps-metingen worden verbeterd en tot op een paar centimeter nauwkeurig zijn. De drone slaat daardoor geen enkel plekje over. Dat zou je handmatig nooit voor elkaar krijgen. Moeten de accu’s tussentijds worden opgeladen, dan vliegt hij zelf op tijd terug en zet ik er nieuwe accu’s in. Daarna pakt hij precies op de juiste plek de vlucht weer op. Voor dit soort opnames vliegen we één of meerdere zonnige dagen tussen 11 en 15 uur. In verband met de zoninstraling geven die tijdvensters het beste resultaat.’
AI
Na het vliegen komt het analyseren van de gegevens, ook daar gaat heel veel tijd in zitten, aldus Schouten. ‘Zonnepanelen van grotere installaties worden vaak op string-niveau bekeken, maar met drone thermografie hebben we inzicht op celniveau’, legt hij uit. ‘Dat is dus veel nauwkeuriger. We onderscheiden meer dan twintig verschillende ‘fouten’ waaronder kortsluiting, actieve bypass diodes, vervuiling van de panelen, uitgevallen zonnepanelen en zelfs hele uitgevallen strings. Is de vlucht uitgevoerd, dan worden alle opnames aan elkaar gelegd, zodat er één grote thermische kaart van het park ontstaat. De data gaat in een softwarepakket en AI haalt daar vervolgens alle fouten uit, met een precisie van meer dan 99%. Dat is natuurlijk veel meer dan dat je dat handmatig zou doen. Ik controleer de data altijd zelf nog even: zie ik nog iets opvallends, is de uitkomst compleet? Daar ben je thermograaf voor, dan zie je of de uitkomsten kloppen. In tegenstelling tot de meeste inspectiebedrijven kunnen we de inspectie volgens de NVN-IEC/TS 62446-3:2017 norm uitvoeren. Dat kan voor verzekeraars een vereiste zijn om een park te verzekeren of om schades uit te keren.’
Aanvulling
Volgens de SCOPE 12 inspectie van de SCIOS is een handmatige inspectie van het elektrische deel van de zonnestroominstallatie – waaronder de bekabeling en de omvormer – voldoende. De zonnepanelen zelf worden alleen visueel bekeken. Schouten: ‘Een periodieke thermografische inspectie van de panelen met behulp van een drone is niet verplicht, maar wel een mooie aanvulling die heel veel informatie geeft. Voor partijen die willen weten of alle panelen naar behoren werken, waar wat te winnen valt, en of er enig risico is met betrekking tot brandgevaar, is zo’n thermografische inspectie interessant. De meeste zonneparken die we inspecteren laten honderden, en vaak zelfs duizenden euro’s liggen door zonnepanelen die niet of niet goed werken. Daar is de investering voor het zonnepark vooraf niet op berekend, dus dat wil je als investeerder of onderhoudspartij voorkomen.’
100.000+ zonnepanelen
De regelgeving voor dronevliegers is behoorlijk streng. Toch ziet Schouten veel ‘cowboys’ die denken: dat doe ik er wel even bij. ‘Maar het is echt niet zo simpel’, zegt hij. ‘Dit is heel specialistisch werk en er komt veel bij kijken. Je moet de juiste papieren en vergunningen hebben en heel goed weten wat je doet. Maar als dat allemaal is geregeld, is het mooi werk. Komende zomer ga ik een zonnepark bestaande uit meer dan 100.000 panelen inspecteren. Dat wordt een mooie klus. Ik kijk ernaar uit!’
