In reactie op de toenemende netcongestie in Nederland, met name in de provincies Utrecht, Gelderland en Flevoland, hebben TenneT en Stedin samen met de provincie Utrecht en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat diverse maatregelen aangekondigd om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen. Deze maatregelen zijn noodzakelijk gezien de snelle toename van de vraag naar elektriciteit als gevolg van de energietransitie en de hoge energieprijzen door externe factoren zoals de oorlog in Oekraïne.
Op lange termijn wordt het elektriciteitsnetwerk uitgebreid en verzwaard, een proces dat tijd en aanzienlijke investeringen vereist. Deze acties zijn onderdeel van het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) en het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE), waarbij het doel is om tegen 2050 een volledig duurzaam en strategisch autonoom energiesysteem te hebben.
Hybride voor elektrisch
Gezien de urgentie worden ook kortetermijnoplossingen geïmplementeerd. Dit omvat het tijdelijk uitschakelen van publieke laadpalen tijdens piekmomenten, het inzetten van hybride in plaats van volledig elektrische warmtepompen in bestaande woningen en het plaatsen van noodgeneratoren. Deze maatregelen kunnen een directe impact hebben op consumenten en bedrijven, maar zijn essentieel om stroomuitval te voorkomen en de betrouwbaarheid van de energievoorziening te waarborgen.
De maatregelen variëren per regio, afhankelijk van de specifieke problemen en capaciteit van het netwerk in die gebieden. In Utrecht, bijvoorbeeld, zijn de maatregelen gericht op het vermijden van overbelasting en uitval vanaf 2026. De netbeheerders hebben een grondige analyse uitgevoerd om te bepalen welke maatregelen het meest effectief zijn. De resultaten en specifieke acties voor Flevoland en Gelderland worden later dit jaar verwacht. Naast de huidige maatregelen zijn er plannen voor verdere acties, waaronder de ontwikkeling van energiehubs en de integratie van opslagoplossingen om de flexibiliteit en efficiëntie van het netwerk te verhogen. Dit zijn belangrijke stappen richting een toekomst waarin duurzame energieopwekking en -verbruik beter op elkaar zijn afgestemd.
Inzet van gasgeneratoren
In bepaalde regio’s, waaronder Utrecht, wordt de tijdelijke inzet van gasgestuurde opwekunits overwogen om piekbelastingen op te vangen, vooral tijdens koude perioden wanneer de vraag naar elektriciteit hoog is. Hoewel deze maatregel in strijd lijkt met de langetermijndoelstellingen voor duurzaamheid, biedt het een noodzakelijke buffer die helpt om black-outs te voorkomen en stabiliteit te bieden tijdens de transitieperiode naar volledig duurzame energiebronnen. Deze gasgeneratoren zouden als een ‘laatste redmiddel’ fungeren, ingezet alleen wanneer andere opties zoals energieopslag en vraagbeheersing onvoldoende zijn om de piekvraag op te vangen.
Laadpalen uitschakelen
Parallel aan de inzet van gas als tussenoplossing speelt het beheer van de energievraag via openbare laadpalen een cruciale rol. De netbeheerders en overheidsinstanties onderzoeken de mogelijkheid om het laden van elektrische voertuigen tijdens piekmomenten te beperken. Dit ‘netbewust laden’ houdt in dat laadpalen tijdelijk worden uitgeschakeld wanneer de vraag naar stroom het aanbod overstijgt. Deze aanpak helpt niet alleen piekbelasting te voorkomen, maar stimuleert ook de ontwikkeling van een meer flexibel en duurzaam energienetwerk.
