Uitvinden doe je in je eentje. Innoveren doe je samen. Met deze oneliner roept Titia Siertsema, voorzitter van UNETO-VNI, installateurs op de VSK 2014 te bezoeken. Want het Energieakkoord en maatschappelijke trends zoals de vergrijzing bieden de sector kansen. Maar als E- of W-installateur kun je het niet meer in je eentje doen. “Technisch moeten we meer met elkaar samenwerken. Je hebt kennis van aanpalende technieken nodig. Samen kunnen installateurs nieuwe concepten creëren waar de markt om vraagt.”
Slimmer Samen Werken: dat het is thema van de komende VSK, die van 3 tot en met 7 februari in de Jaarbeurs in Utrecht plaatsvindt
Titia Siertsema sluit beslist niet de ogen voor de huidige marktomstandigheden. Ze kijkt echter vooruit en dat moet de hele branche volgens haar doen. Siertsema: “Als je door de huidige crisis in de bouw heen kijkt, zie je de kansen die er voor de sector komen. Bijvoorbeeld dankzij het Energie-akkoord, waar alle stakeholders afgelopen zomer hun handtekening onder hebben gezet.”
Dat vooral grootschalige windenergieprojecten de aandacht in de media hebben opgeëist, betekent volgens haar niet dat er voor de installateur en de aannemer slechts kruimels overblijven. “Integendeel. We hebben duidelijke afspraken kunnen maken die écht een stimulans zijn voor duurzame energieopwekking en energiebesparing in de gebouwde omgeving.”
Lokale initiatieven
Zo komt er een energiebesparingsfonds dat ervoor zorgt dat woonconsumenten hun energiebesparende maatregelen makkelijker kunnen financieren. Installateurs krijgen mogelijkheden om klanten aantrekkelijke financieringsconstructies aan te bieden. “En wat te denken van de belastingkorting voor duurzame energie die een kleine coöperatie of een Vereniging van Eigenaren opwekt en gebruikt?”, zegt Titia Siertsema verder. In het energie-akkoord verplicht de overheid zich op te treden als launching customer bij Energy Service Companies (ESCo’s) en Greenlease-contracten.
“Lokale, duurzame initiatieven vormen een belangrijk element in het akkoord. De bal ligt daarvoor bij de bouw- en installatiebranche, gemeenten en provincies. Een dergelijke aanpak werpt zijn vruchten al af in Overijssel en krijgt hopelijk snel navolging in andere provincies. Kortom: het energie-akkoord bevat wel degelijk allerlei maatregelen waarvan de installateur kan gaan profiteren.”
Nieuwe marktbenadering
Ze merkt de enorme informatievraag bij consumenten: hoe kan ik thuis duurzame energie realiseren? Hoe kan ik maximaal energie besparen? Hier ligt een rol voor de installateur. Die moet echter niet meer afwachten totdat de consument z’n showroom instapt. Installateurs moeten nieuwe communicatiemethoden zoeken. Ga bijvoorbeeld het gesprek aan met de voetbalclub die je sponsort. Kijk hoe je de energievoorziening van clublokalen kunt verduurzamen. Zoek buurt- en wijkcomités op.
“Daar komen leden die ook privé interesse hebben voor zonnepanelen, een zonneboiler of een andere duurzame oplossing.” Via het collectief kom je in contact met je nieuwe particuliere klant, schetst Titia Siertsema. In het buitenland, waar duurzame energieopwekking in de gebouwde omgeving verder is, zijn goede ervaringen met deze aanpak opgedaan. Waarom zou het dan in Nederland niet werken?
Verbreding van kennis
Dit betekent wel dat de behoefte aan kennis bij de gemiddelde installateur toeneemt, stelt Siertsema. Hij moet een bredere basis krijgen. Niet alleen kennis van sanitair- en klimaattechniek, maar ook basale kennis van elektrotechniek. Daar spelen de opleidingen al op in. “Bestaande technieken krijgen meer onderlinge samenhang. En er komen nieuwe technieken.” Sanitair met geïntegreerde elektronica vergt van de installateur een zeker kennis van elektrotechniek. Geïntegreerde verwarmings- en ventilatiesystemen, in combinatie met bijvoorbeeld zonne-energie, bestrijken een breder vakgebied dan de klassieke CV-technologie.
Slimmer Samen Werken
Een andere mogelijkheid is om niet zelf de kennis over alle technieken in huis te halen, maar samenwerking te zoeken met installateurs die een dergelijk specialisme hebben. Precies daar sluit het thema van de VSK 2014, Slimmer Samen Werken, op aan. Titia Siertsema: “Het gaat om keuzes maken. Blijf je de vakman die uitvoert wat anderen bedenken, dan is daar niks mis mee als je daarin excelleert.” Je kunt er ook voor kiezen om een regierol naar je toe te trekken en het installatiewerk te verbreden met dienstverlening. Hier biedt het Energie-akkoord mogelijkheden voor. Zoals het energiebesparingsfonds. Dit verstrekt leningen voor duurzaamheidsinvesteringen aan consumenten, die de lening aflossen uit de besparing die ze realiseren.
“De installateur moet de consument de weg wijzen naar dit loket”, zegt Siertsema. Het kan nog een stap verder gaan. De UNETO-VNI-voorzitter kent installateurs die ‘gratis’ PV-installaties leveren. Zij blijven eigenaar, de consument betaalt maandelijks een deel van het bedrag dat hij bespaart aan de installateur. Zo kun je nieuwe bedrijfsmodellen ontwikkelen. Ook de kleinere installateur kan energieprestatie afspraken met de gebruiker van een gebouw maken, meent Titia Siertsema. Grote partijen doen dit al, bijvoorbeeld met de Rijksgebouwendienst. “Waarom zou een kleinere partij lokaal geen afspraak maken met een schoolbestuur over energieprestaties van een schoolgebouw.” Slimmer samen werken tussen partijen levert voordelen en kansen op. Titia Siertsema is ervan overtuigd dat de branche de komende jaren veel meer conceptmatige dienstverlening gaat invoeren.
De installateur blijft onmisbaar
Er komt dus werk op de branche af. Want energie besparen, duurzaam energie opwekken, en ook langer zelfstandig thuis blijven wonen als je ouder en zorgbehoeftiger wordt, kan niet zonder de installatiebranche. Daarom blijft het belangrijk als sector om jongeren te interesseren voor een van de beroepen in de installatiebranche. UNETO-VNI werkt momenteel samen met de andere partners uit de CAO Metaal en Techniek aan een sectorplan om dit te stimuleren. “We moeten ons vak aantrekkelijker maken door te laten zien welke relevantie vakmanschap heeft. En duidelijk maken dat deze sector een mooie toekomst heeft.”
Kennis opdoen op de VSK
De installateurs zelf kunnen een eerste stap zetten door de VSK 2014 te bezoeken, vindt Titia Siertsema. “Kijk welke nieuwe technieken en producten er zijn. Laat je bijscholen door de fabrikanten en leveranciers. En ga ook eens bij de aanpalende vakgebieden kijken. Ga je met collega-installateur naar de VSK, zoek de anderen op, praat hoe je samen de nieuwe technologie in de markt kunt zetten. Innoveren doe je namelijk samen.”
