Een PVT-paneel wordt ook wel een warmtepomppaneel of een thermisch zonnepaneel genoemd. Vergeleken met reguliere PV-panelen vang je met een PVT-paneel twee vliegen in één klap. Want je wekt hiermee zowel elektriciteit als warmte op via één en hetzelfde paneel. Dat is nog eens efficiënt, want die zonnepanelen liggen er toch al. Hoe zit dat precies?
PVT-warmtepomppanelen zien er op het dak hetzelfde uit als reguliere PV-panelen. De voorzijde bestaat namelijk uit een ‘gewoon’ zonnepaneel (PV) waarmee zonlicht wordt omgezet in elektriciteit. Het grote verschil is dat er zich aan de achterzijde een thermische wisselaar (T) bevindt. Via een leidingstelsel waarin zich een koelmiddel bevindt zoals een mengsel van water met glycol, is het mogelijk om warmte te onttrekken aan zonlicht, daglicht én aan de buitenlucht.
Warmtewinning rond de klok
Dit betekent dat er nagenoeg het hele jaar door warmte geproduceerd kan worden. In elk seizoen en ook nog eens 24 uur per dag. Inderdaad, ook ’s nachts, bij bewolkt weer en zelfs als het buiten vriest, afhankelijk van de installatie bijvoorbeeld tot een buitentemperatuur van -10 °C.
Tijdens de zomermaanden is het warme tapwater bijna helemaal gratis, terwijl bij een te lage buitentemperatuur de warmtepomp eventueel via elektrische bijverwarming kan bijspringen om de gewenste watertemperatuur te bereiken. Het opwekken van stroom daarentegen gebeurt ook bij PVT-panelen uiteraard alleen overdag en vooral onder zonnige omstandigheden.
Plaatsing van deze panelen kan zowel op een plat dak als een schuin dak. De optimale oriëntatie is vooral van belang voor het opwekken van elektriciteit door het PV-gedeelte. Wat de warmte-opwekking met het T-gedeelte betreft luistert dit niet zo nauw, omdat bij het ontbreken van zonlicht of daglicht nog steeds warmte uit de buitenlucht wordt gewonnen.
Warmtepomp
Door de PVT-panelen te koppelen aan een water/water-warmtepomp kan de opgenomen warmte worden omgezet in bruikbare warmte voor zowel de verwarming als het tapwater. Voor deze PVT-warmtepomp is alleen een binnenunit nodig, want de PVT-panelen zijn de bron. De combinatie van panelen, warmtepomp, omvormer en een eventuele boiler wordt ook wel een PVT-systeem genoemd.
Doorgaans lever en installeer je als installateur het complete PVT-systeem, waardoor alle componenten optimaal ingeregeld en op elkaar afgestemd kunnen worden. PVT-panelen zijn wel een stuk zwaarder dan PV-panelen, daar moet de dakconstructie bestand tegen zijn. Ook is de installatietijd wat langer.
Hybride of all-electric
Een hybride PVT-systeem is vooral geschikt voor bestaande bouw, omdat daar de isolatie vaak onvoldoende op orde is en er bijvoorbeeld nog hoge-temperatuurradiatoren aanwezig zijn. Een all-electric PVT-systeem is met name bedoeld voor nieuwbouw, vanwege de goede isolatie en het ontbreken van gasaansluiting en cv-ketel. Al kan het natuurlijk ook prima bij bestaande bouw worden toegepast, mits de benodigde voorbereidingen zijn uitgevoerd. Hybride beginnen en later overstappen op all-electric is een andere optie. Uitbreiden met extra PVT-panelen voor extra vermogen kan ook altijd nog.
Panelen combineren
Eventueel kunnen er als aanvulling op PVT-panelen reguliere PV-panelen bijgeplaatst worden om de dagelijkse elektriciteitsbehoefte volledig te dekken. Voor eindgebruikers kan dit interessant zijn, omdat de aanschafkosten van gewone PV-panelen lager zijn. De PVT-panelen kunnen in dat geval volledig gedimensioneerd worden op de te verwachten warmwaterbehoefte, terwijl de combinatie van PVT-panelen met PV-panelen voorziet in de stroombehoefte.
De PVT-panelen op het dak leveren niet alleen warmte, maar fungeren ook als energiebron voor allereerst de PVT-warmtepomp. Omdat de elektriciteitsopbrengst van de panelen doorgaans hoger is dan het energieverbruik van de warmtepomp, draait deze vaak volledig gratis en blijft er daarna nog stroom over die voor andere doeleinden kan worden ingezet.
Vier-in-één
Ideaal is dat PVT-panelen volledig stil zijn en hetzelfde oppervlak gebruiken waar anders toch al PV-panelen zouden liggen. Het ontbreken van bewegende delen resulteert in een langere levensduur die kan oplopen tot meer dan 25 jaar. Een ander voordeel is dat er geen buitenunit voor de warmtepomp nodig is, wat niet altijd mogelijk of wenselijk is vanwege geluid of aanzicht.
Het afvoeren van warmte zorgt er ook nog eens voor dat de zonnepanelen efficiënter werken op hete dagen. Een PVT-systeem is doorgaans onderhoudsarm. De jaarlijks servicebeurt kan vaak vervallen, vooral als onderhoud op basis van monitoring wordt ingepland.
In de zomer kan met een PVT-systeem ook nog eens gekoeld worden door de werking om te keren. Dus eigenlijk vangt de eindgebruiker hiermee geen twee maar zelfs vier vliegen in één klap. Warmte voor de verwarming, warmte voor tapwater, koeling én elektriciteit uit één en hetzelfde oppervlak.
