Bodemenergiesystemen beïnvloeden elkaar. Wanneer open of gesloten bronnen te dicht bij elkaar liggen, kunnen ze elkaar versterken of afzwakken. Er is nog niet zoveel bekend over de mate waarin en onder welke condities bronnen elkaar beïnvloeden. Een drie jaar durend onderzoek van Deltares moet over enige tijd meer duidelijk gaan geven over het gedrag van de bronnen. Jelle Buma, is betrokken bij Fomebes (Fibre Optic Monitoring Energiebalans Bodemenergiesystemen). Dit is een project waarin verschillende gemeenten, bedrijven en onderzoeksinstituten samenwerken met het doel modellen te ontwikkelen die betrouwbare voorspellingen over interferentie kunnen afgeven. Het is eigenlijk opmerkelijk dat – ondanks het grote aantal wko-systemen dat inmiddels in Nederland operationeel is – nog zo weinig harde en betrouwbare gegevens beschikbaar zijn over het daadwerkelijk functioneren van deze systemen. Dat betreft zowel het opslagrendement als het gedrag en de verspreiding van warmte rondom de bronnen.
DTS Glasvezeltechnologie
Het Fomebes-onderzoek wil die gegevens in kaart brengen en maakt daarvoor gebruik van de DTS-glasvezeltechnologie (`spatially distributed temperature sensing`). Bij deze technologie wordt een lus van optische glasvezelkabel op verschillende locaties over de gehele diepte van het bodemenergiesysteem in de grond gebracht. Met behulp van laserpulsen worden de bodemtemperaturen over de lengte van de gehele kabel continu gemeten. Zo kan het temperatuurverloop dat in de ondergrond rond de wko-systemen plaats heeft, gedurende langere tijd en door de seizoenen heen worden gevolgd. Het is een 4D-meting rond de bron, waarbij de vierde dimensie de tijd is. Bovengronds ontstaat letterlijk een beeld van hoe de energiebalans zich ondergronds ontwikkelt.
Omdat de grondsoorten in Nederland flink kunnen verschillen vergelijkt het project de situatie bij wko-systemen in Utrecht met die in Delft en Eindhoven. De glasvezelkabels die de temperatuurdata versturen zijn op verschillende afstanden van de wko-bronnen in de bodem gebracht in speciaal voor dit doel geboorde gaten. Inmiddels hebben de onderzoekers al bijna twee jaar temperatuurprofielen van bronnen in Utrecht, Delft en Eindhoven verzameld.
Voorlopige analyses
Uit voorlopige analyses van de data blijkt dat de huidige modellen waarmee adviseurs en vergunningverlenende instanties werken redelijk overeenstemmen met de verzamelde data. Maar daarmee is het Fomebes-project zeker niet overbodig geworden, benadrukt Buma. “Als dit onderzoek uitwijst dat de huidige modellen goed bruikbaar zijn, is dat ook een waardevolle constatering. Bij een slecht presterende klimaatinstallatie wordt gauw gezegd ‘het zal wel aan de bron liggen.’ Er wordt gemakkelijk aan voorbij gegaan dat het ook wel eens aan het gbs of aan een matig ingeregelde installatie de oorzaak is. Als we erop kunnen vertrouwen dat de interferentie van de bronnen zich gedraagt volgens onze modellen, dan hoeft die discussie niet te worden gevoerd.”
