Die eerste generatie zonnepanelen is dus zo`n beetje `op`. Veel huizenbezitter en gebouweigenaren zullen tot vervanging overgaan. Moderne panelen gaan langer mee, wekken meer elektriciteit op dan exemplaren uit de beginperiode, en er zijn kleinere oppervlakken nodig om meer vermogen op te wekken. Daarnaast is PVT in opmars, ook interessant als vervanging omdat daarmee niet alleen elektriciteit maar ook thermische energie kan worden opgewekt. Maar … wat doen we dan met al die afgeschreven zonnepanelen?
Inleveren
Bij veel gemeenten kunnen consumenten of installateurs oude zonnepanelen inleveren bij een milieustraat. Organisaties zoals PV Cycle en Zonne-energie Recycling Nederland zijn gespecialiseerd in het recyclen van zonnepanelen. Het is (nog) niet zo dat zonnepanelen als zodanig opnieuw te gebruiken zijn. Er wordt wel onderzocht hoe dat zou kunnen en wat daarvoor nodig is. Tegenwoordig is er bij het ontwikkelen en produceren van pv-panelen veel meer aandacht voor hergebruik.
Feit is dat er veel waardevolle materialen uit afgeschreven zonnepanelen gehaald kunnen worden, die op verschillende manieren opnieuw te gebruiken zijn.
De bestanddelen aluminium (frame) en glas zijn volledig recyclebaar. Koperen of zilveren geleiders kunnen na omsmelting worden hergebruikt. De siliciumcellen kunnen een aantal keer opnieuw worden gesmolten om nieuwe wafers te maken. De doorzichtige coating kan gerecycled worden, net als connectoren, printplaten en kabels. Dan blijven er nog wat halfgeleidermaterialen over, waaronder selenium, gallium, indium, enz. Die komen niet in nieuwe panelen terecht, maar worden vaak gebruikt voor onderzoek.
Zes stappen
Hoe gaat het recyclen van een zonnepaneel nou precies in z`n werk? Het is een complex proces, omdat er nogal wat materialen met elkaar versmolten zijn. De Belgische organisatie Energy+ onderscheidt zes stappen in de recycling van fotovoltaïsche panelen:
- Het aluminium frame wordt van het paneel verwijderd;
- De connectoren, de schakelkast en de koperen kabels worden verzameld en naar afvalverwerkingslijnen voor elektrische en elektronische apparatuur gestuurd;
- De panelen worden in stroken gesneden en geshredderd;
- Tijdens dat shredderen komt het fotovoltaïsche laminaat los van de achterkant van het paneel;
- De metalen elektroden worden verzameld;
- De (silicium)wafers worden opnieuw gebruikt of gaan naar een gespecialiseerd recyclebedrijf.
Omvormers
Omvormers hebben een kortere levensduur dan zonnepanelen, gemiddeld zo`n tien tot twaalf jaar. Een omvormer is een elektrisch apparaat en wordt dus ook gerecycled: bruikbare materialen en onderdelen worden verwijderd, wat overblijft wordt vermalen en gesorteerd op grondstof.
De mogelijkheden om efficiënt te recyclen zullen in de loop van de jaren alleen maar groter worden. En goed nieuws is dat de levensduur van de zonnepanelen die tegenwoordig worden geproduceerd, op zo`n dertig tot veertig jaar ligt. De afvalberg zal in de toekomst dus in ieder geval minder groot zijn.
