Op het VVD-congres van 25 mei in Nieuwegein is het rapport van de werkgroep WoningMarktMeester door de voorzitter Bert Wijbenga-Van Nieuwenhuizen aangeboden aan VVD Tweede Kamerlid Peter de Groot en daarna door VVD-leden besproken. WoningMarktMeester geeft twee belangrijke adviezen in dit rapport, voor het (her) inrichten van de woningmarkt vanuit de liberale waarden van vrijheid en autonomie. Het rapport is opgesteld door het wetenschappelijk instituut van de VVD, de Telders Stichting.
De afgelopen jaren zijn de tekorten op de woningmarkt alleen maar toegenomen, schrijven de onderzoekers. Er is te weinig aanbod aan levensloopbestendige seniorenwoningen, studenten vinden geen kamer in de stad waar zij studeren en koppels stellen samenwoonplannen uit omdat er geen passende woning is. Ondanks de tekorten en onevenwichtigheid op de woningmarkt versoepelt de overheid de regulering omtrent woningen niet. Het percentage grond bestemd voor wonen blijft beperkt, gemeenten stellen extra eisen aan nieuwbouwprojecten waardoor projecten niet rendabel zijn en beperkingen in het delen van een woning blijven gehandhaafd. Daarbovenop komen nog vergaande verduurzamingsprojecten die de bouw en verbouw van woningen verder bemoeilijkt. Dit alles maakt dat de prijzen van woningen stijgen en de concurrentie tussen burgers onderling toeneemt.
‘Herzie rol overheid’
Wil er een gezonde goed functionerende woningmarkt zijn die voldoende, passende en betaalbare woningen levert moet de rol van de overheid in het woondomein drastisch worden herzien. Privaat kapitaal wendt zich de afgelopen jaren in grote mate af en de politieke en bestuurlijke behoefte om in te grijpen neemt toe op zowel lokaal, provinciaal en landelijk niveau. Iedere ingreep wordt genomen met de beste bedoelingen, maar tegelijkertijd wordt met iedere ingreep de woningmarkt minder aantrekkelijk om te investeren en komen burgers en marktpartijen klem te zitten tussen de verschillende lagen van regelgeving. Dit terwijl er € 380 miljard aan investeringen nodig zijn om te voldoen aan de behoefte van nieuwbouwwoningen. Dergelijke bedragen kunnen nooit enkel door de overheid en woningcorporaties bijeengebracht worden. Institutionele beleggers zijn daarom onmisbaar.
Landelijke regie
Om de vrije keuzes van burgers te beschermen en de werking van de markt de bevorderen worden in het rapport WoningMarktMeester twee belangrijke adviezen gegeven voor het (her) inrichten van de woningmarkt vanuit de liberale waarden van vrijheid en autonomie. Het product wonen is altijd verbonden met schaarse grond. Daarom is het ten eerste gerechtvaardigd om landelijke regie te voeren op de ruimtelijke ordening en Nederland in te delen in de belangrijkste functies zoals wonen, natuur, bedrijvigheid, infrastructuur en landbouw. Ten tweede moet de markt voor wonen grondig gedereguleerd worden en moet de overheid voldoende stabiliteit bieden met het voeren van consistent beleid, zodat marktpartijen weer vertrouwen krijgen en investeren in woningbouw.
