De meeste van de meer dan zesduizend grondverzetters, kraan- en vrachtwagenmachinisten, wegwerkers, loonwerkers, hoveniers, timmermannen, metselaars, afbouwers, maar ook hun directeuren, vakbondsmedewerkers en praktisch alle brancheorganisaties en werkgeversverenigingen die de sector rijk is hadden nog nooit eerder gedemonstreerd. Sterker nog, volgens werkgeversvoorman Hans de Boer van VNO-NCW, was het een unicum in de Nederlandse geschiedenis dat de werkgévers staakten.
Maar het water staat de sector dan ook aan de lippen. Op dezelfde dag maakte het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) bekend dat er meer dan 10 duizend banen op de tocht staan door de strenge normen rondom stikstof en PFAS. “En dat is absurd”, betoogde bouwvoorman Maxime Verhagen van Bouwend Nederland op het podium. “Hoe kan het dat een sector die mede wegens de woningnood en de energietransitie duizenden handjes te kort komt, nu genoodzaakt is om mensen te ontslaan? Dat is niet uit te leggen.”
Hij kreeg bijval van Hans de Boer. “Wij zijn het die de centen verdienen in dit land. Wij zorgen voor belastinginkomsten. Kabinet, luister dus naar ons. Want zonder ons staat het hele land stil.”
Andere sprekers, waaronder Doekle Terpstra van Techniek Nederland en de twee initiatiefnemers van de actiedag Arnold Tuytel en Klaas Kooiker van de Stichting Grond in Verzet, hamerden op de snelheid waarmee het kabinet nu met maatregelen moet komen. “Nu! Nu! Nu!”, scandeerden duizenden kelen over het Malieveld.
NL staat op slot
Even leek het er op dat het kabinet wel degelijk bereid was de bouwers snel tegemoet te komen. Maar liefst vier bewindslieden – minister Schouten van Landbouw, minister Wiebes van Economische Zaken, staatssecretaris Knops voor Wonen en staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat – hadden hun ministeries verlaten om een sectorbreed gedragen manifest `NL staat op slot, politiek trek het vlot` in ontvangst te nemen. Maar zodra minister Schouten slechts wist te verkondigen dat “Nederland niet op slot gaat”, en ze daar geen concrete toezeggingen aan kon toevoegen overschreeuwden duizenden bouwers haar: “NU!, NU! , NU!”. Ze wist zich nauwelijks nog verstaanbaar te maken.
Strenge normen
Ook Van Veldhoven, verantwoordelijk voor de strenge PFAS-normen wist de meute niet tot bedaren te krijgen. Ze legde de bal bij het RIVM en hoopte dat ze over twee weken meer duidelijkheid heeft. De meeste aanwezigen op het Malieveld hadden er weinig fiducie in, al kregen de bewindslieden bij het verlaten van het podium een mild applausje.
Even later stortten 70 vrachwagens onder luid gejuich hun lading uit op het Malieveld, waarna graafmachines en bulldozers de grond netjes egaliseerden. Aan het einde van de dag was alle grond overigens weer netjes opgeruimd. Afgezien van een enkele relschopper met een slokje teveel op bleef het rustig in Den Haag. In een lange stoet van bouwmaterieel begon de uittocht.
