Vorig najaar bleek uit de Nationale Energieverkenning dat jaarlijkse energiebesparing waarschijnlijk op 75 PJ zou blijven steken. Om het doel (100 PJ in 2020) alsnog binnen bereik te brengen zijn ingrijpende maatregelen nodig. Als belangrijkste maatregel komt er nu een informatieplicht in de Wet Milieubeheer. Dit houdt in dat bedrijven verplicht zijn om te laten zien dat ze maatregelen treffen die ze in vijf jaar kunnen terugverdienen. Deze informatieplicht wordt naar verwachting in juli 2019 wettelijk van kracht.
De maatregelen voor energiebesparing die bedrijven verplicht zijn te nemen zijn relatief eenvoudige maatregelen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het aanbrengen van gevel- en dakisolatie en de installatie van energiezuinige verlichting. Maar zelfs de uitvoering van deze simpele maatregelen, verliep te traag en de uitvoering van de wet liep tot nu toe gebrekkig. Er was te weinig zicht op wat bedrijven deden. Die krijgen nu de plicht te melden welke maatregelen ze hebben getroffen. In voorgaande jaren was de handhaving van de wet niet effectief. Daardoor leverden eerdere afspraken over besparing te weinig op.
Informatieplicht
‘Met de nieuwe informatieplicht kunnen inspecteurs gericht achterblijvers achter hun broek zitten,’ stelt Nijpels. ‘Bedrijven die niet of niet tijdig aan de informatieplicht voldoen, kunnen een sanctie tegemoet zien. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat maakt met de gemeentes concrete prestatieafspraken over de uitvoering van deze maatregel. VNG en VNO-NCW zorgen voor een eenvoudig digitaal systeem waar bedrijven kunnen melden wat ze hebben gedaan om zich aan de wet te houden. De informatieplicht gaat gelden voor circa 100.000 bedrijven, zo schat de Borgingscommissie. Afgesproken is dat op 1 april 2018 de uitwerking van de regelgeving, het beoogde systeem om informatie aan te leveren en een uitrolplan voor benadering van de bedrijven gereed zijn.
De wet Milieubeheer schrijft organisaties al 23 jaar voor om energiebesparende maatregelen door te voeren die binnen 5 jaar terug te verdienen zijn. Maar veel effect heeft dat al die jaren niet gehad. Het Activiteitenbesluit milieubeheer en de gelijknamige wet zijn inefficiënt, worden niet genoeg gehandhaafd en zijn vaak onbekend bij de organisaties voor wie ze gelden.
Bewijslast bij bedrijven
De voorgestelde informatieplicht moet daar verandering in brengen. De informatieplicht legt in feite de bewijslast voor energiebesparing bij bedrijven. Het nieuwe principe is `comply or explain`. Bedrijven kunnen die verplichting op drie manieren invullen. Ze kunnen aangeven welke erkende maatregelen ze doorvoeren, toelichten welke van deze of soortgelijke maatregelen ze nemen of hun bedrijfsspecifieke maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar aanwijzen. Dit voorkomt discussies met het bevoegde gezag, zodat gericht kan worden gehandhaafd en gecontroleerd waar dat nodig is.
