Tijdens een vakantie op Borneo zag Jan-Govert van Gilst zoveel vervuiling en tropische houtkap, dat hij ter plekke besloot om zich in te zetten voor een duurzame wereld. Hij vatte het plan op om in Nederland nieuwe grondstoffen te telen. Hij dacht eerst aan bamboe. Dat gewas groeit snel, maar heeft veel water nodig, het woekert en er zijn speciale machines nodig om het te oogsten. In samenspraak met experts van de Landbouwuniversiteit in Wageningen switchte Jan-Govert naar olifantsgras. `Dat bevat heel veel cellulose en je kunt er van alles van maken, waaronder beton.`
Olifantshoogte
Olifantsgras (in het Latijn: Miscanthus Giganteus) groeit snel en heeft weinig onderhoud nodig. Is de plant eenmaal gepoot, dan levert het twintig jaar lang een oogst van zo`n 20 ton vezels per hectare op. Tussen het voorjaar en de zomer groeit de plant uit tot `olifantshoogte` (ruim 3,5 meter). In de wintermaanden verdort het gewas, waarna het in het voorjaar droog geoogst wordt. Kort daarna loopt de plant weer uit, groeit, verdroogt, en zo gaat het verder. Het oogsten van olifantsgras gebeurt met een omgebouwde maïshakselaar, waarna de grondstof ontstaat. Van Gilst noemde zijn bedrijf Vibers, het Engelse woord voor vezels. `Het ging toevallig: iemand spelde `fibres` verkeerd en zo kwamen we op Vibers en `join the vibe`. Alle producten die we ermee maken brengen we onder het Vibers-label uit.`
En dat zijn nogal wat producten: papier, karton, en prachtig verpakkingsmateriaal als milieuvriendelijk alternatief voor plastic.
Licht en sterk
Voor de bouwwereld is de toepassing beton interessant. Olifantsgras is een prima vulmiddel voor beton, het meest gebruikte materiaal ter wereld. Olifantsgras neemt namelijk vier keer zoveel CO2 op, die je daarmee vastlegt. Naast het milieuvoordeel is biobeton ook nog eens lichter en geven de vezels een mooi effect. Voor het ontwikkelen van het biobeton op basis van olifantsgras kreeg Van Gilst een subsidie, waarna hij ging samenwerken met de TU Eindhoven. `Er werden verschillende mengsels ontwikkeld waaronder een lichtgewicht beton dat uitstekend is te gebruiken om akoestische wand- en plafondpanelen van te maken. Ook voor staatmeubilair is het geschikt. Vibers heeft onder andere aan de gemeente Bergen op Zoom zo`n twintig banken van biobeton geleverd.`
3D-printen
Door van het olifantsgras een fijne mortel te maken, kan het als biobeton worden verwerkt met een 3D-printer. De geprinte betonelementen kunnen vervolgens worden toegepast in de bouw. Het is mogelijk om vormvrije gebouwen te maken die eerder niet haalbaar of heel duur waren. 3D-printen is een snel proces: in principe kan een gebouw er binnen 24 uur staan. De 3D-geprinte gebouwen zijn bijvoorbeeld interessant in noodsituaties waarin snel onderdak nodig is.
`Deze betonsoort is ontwikkeld om lichtgewicht vormvrije wanden en kleine objecten mee te printen. Als verdiepingsvloer of geveldeel zul je het dus niet aantreffen, maar het is binnen de traditionele bouw zeker op verschillende manieren toe te passen. We hopen met Vibers ons `steentje` aan het verlagen van de stikstofuitstoot in de bouw bij te kunnen dragen.`
