Het aantal nieuwbouwwoningen in Nederland is in de eerste helft van 2024 gedaald naar het laagste niveau in zes jaar. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kwamen er in de eerste zes maanden van dit jaar 32.690 nieuw gebouwde woningen bij, wat bijna 4 procent minder is dan dezelfde periode in 2023. Toen werden er nog 34.022 woningen opgeleverd. Dit lage aantal zorgt voor extra druk op de al krappe woningmarkt.
Minder bouwvergunningen, minder nieuwbouw
De daling van het aantal nieuwbouwwoningen is deels het gevolg van het lagere aantal bouwvergunningen dat in de afgelopen jaren is verleend. “Wat we nu zien is een logisch effect van de afname in vergunningaanvragen die zo’n anderhalf tot twee jaar geleden plaatsvond,” legt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen uit. “Daardoor komen er nu minder nieuwe woningen bij.”
In Nederland is er al een aanzienlijk woningtekort, en hoewel er grote ambities zijn om dit op te lossen, blijkt het lastig om de gestelde doelen te behalen. Het vorige kabinet stelde een jaarlijkse bouwambitie van 100.000 nieuwe woningen, een doelstelling die nu wederom moeilijk lijkt te worden. “Als die 100.000 woningen gehaald moeten worden, moet er in de tweede helft van het jaar echt een tandje bij,” waarschuwt Van Mulligen.
Corporaties leveren meer woningen op
Ondanks de algehele afname in nieuwbouw, steeg het aandeel van woningcorporaties in de opgeleverde woningen. In de eerste helft van 2024 leverden corporaties 8205 nieuwbouwwoningen op, goed voor 25 procent van het totaal. Dit is een flinke stijging ten opzichte van vorig jaar, toen het aandeel van corporaties nog 18 procent bedroeg.
De groei in het aandeel van corporatiewoningen valt deels te verklaren door de algehele afname van nieuwbouw, maar ook in absolute aantallen leverden corporaties meer woningen op dan vorig jaar. “Corporaties spelen een cruciale rol in het terugdringen van het woningtekort, vooral omdat zij zich richten op sociale huurwoningen,” aldus Van Mulligen.
Regionale verschillen
Het CBS signaleert daarnaast grote regionale verschillen in de oplevering van nieuwbouwwoningen. In gemeenten zoals IJsselstein en De Bilt kwamen alle nieuwe woningen van woningcorporaties, terwijl er in steden zoals Leiden geen enkele woning door corporaties werd opgeleverd, ondanks dat daar meer dan 500 nieuwe woningen bij kwamen. In Amsterdam daarentegen was 28 procent van de nieuwbouw in handen van corporaties.
Stijging aantal bouwvergunningen biedt hoop
Hoewel de eerste helft van 2024 weinig optimistisch oogt voor de nieuwbouwsector, zijn er signalen dat de situatie kan verbeteren. De rente is inmiddels gestabiliseerd en zelfs licht gedaald, waardoor investeren in woningbouw weer aantrekkelijker wordt. Ook de inflatie is fors lager dan in 2022, en de vraag naar koopwoningen trekt weer aan.
Daarnaast meldt het CBS dat het aantal verleende bouwvergunningen in de eerste helft van dit jaar is toegenomen. Voor bijna 35.000 woningen zijn vergunningen afgegeven, wat over ongeveer twee jaar zou moeten resulteren in meer nieuwbouw. Dit is positief nieuws voor de woningmarkt, maar het zal nog enige tijd duren voordat dit effect zichtbaar wordt in de oplevering van nieuwe woningen.
Bouwdebacle voorspeld
De daling van de nieuwbouwproductie kwam niet geheel onverwacht. Voormalig minister Hugo de Jonge waarschuwde vorig jaar al voor een ‘bouwdip’ in 2024, onder andere door stijgende bouwkosten en hogere hypotheekrentes die investeringen in nieuwbouw remden. Dit maakte het voor projectontwikkelaars minder aantrekkelijk om bouwvergunningen aan te vragen.
Met maatregelen zoals de Startbouwimpuls, een subsidie om bouwprojecten te stimuleren, probeert de overheid de woningbouw weer op gang te brengen. Toch blijft het de vraag of de ambitie van 100.000 nieuwbouwwoningen per jaar in de nabije toekomst haalbaar is.
