Een van de vormen van digitalisering in de bouw is het realiseren van digital twins. Digital twins zijn virtuele kopieën van fysieke objecten. Zo’n kopie laat tot op detailniveau zien hoe zowel het digitale model als het fysieke object functioneert. Dat heeft veel voordelen.
Zo’n fysiek object kan een onderdeel van een machine of installatie zijn, maar ook een gebouwbeheersysteem, warmtepomp, of een compleet gebouw, tunnel of brug. Digital twins worden zowel in de ontwerpfase als bij het bouwen en onderhouden van een object ingezet. Digital twins maken inzichtelijk hoe gebouwen zullen presteren en hoe ze geoptimaliseerd kunnen worden. Bijvoorbeeld als het gaat om energie-efficiëntie, materiaal- en dus kostenbesparingen, duurzaamheid en het gebruik van het gebouw.
Op tijd bijsturen
Het te kopiëren object wordt eerst virtueel in een 3D-BIM-model gezet. Software maakt er een digital twin van. In de ontwerp- en werkvoorbereidingsfase laten digital twins zien waar zich mogelijk problemen gaan voordoen, zodat er op tijd bijgestuurd kan worden. Ze kunnen ook helpen bij het efficiënt inzetten van producten en materialen. Dat bespaart materiaal en zorgt voor minder afval. Speciale software maakt bijvoorbeeld constructieberekeningen en detecteert verwachte clashes. Ontwerpfouten worden dus op tijd ontdekt en zijn dan nog gemakkelijk aan te passen.
Simulaties van de digital twin kunnen helpen om de duurzaamheid van gebouwen te verbeteren. Het is eenvoudig om de effecten van alternatieve materialen en methoden te bepalen en op basis daarvan keuzes te maken.
Risico’s inventariseren
Ook kan een digital twin worden ingezet om een simulatie te maken van het gebruik van het fysieke gebouw voordat het daadwerkelijk is gebouwd. Daarmee kunnen bijvoorbeeld gebruiksrisico’s worden vastgesteld. Als in het digitale model blijkt dat vluchtroutes bij calamiteiten niet logisch of praktisch blijken, kan dat in de ontwerpfase nog gemakkelijk worden aangepast. Ontdekt men dat pas als het gebouw al is opgeleverd en de signalering is opgehangen, dan kost het veel meer tijd om veranderingen door te voeren.
Preventief onderhoud
Na de bouw zijn digital twins nog steeds in te zetten. Bijvoorbeeld als het gaat om het onderhoud van installaties en systemen in gebouwen. Met behulp van een digital twin kunnen problemen worden geconstateerd voordat ze zich daadwerkelijk voordoen. Tijdig, preventief onderhoud voorkomt dat een installatie of systeem uitvalt, met alle gevolgen van dien. Het verlengt in veel gevallen bovendien de levensduur.
Het mooie van een digital twin is dat het model meegroeit met het fysieke object. Dat gebeurt met behulp van slimme sensoren en software in het fysieke object. Die verzamelen constant real time gegevens over het object. De software zorgt er vervolgens voor dat de digital twin steeds up to date is.
Digital twins op de BouwBeurs
Bezoek BouwBeurs 2025 om kennis op te doen over digital twins. Piet Fiege van Geberit verzorgt op donderdag 6 februari om 11 uur de presentatie ‘Nieuwbouw en renovatie versnellen door gebruik van BIM en een digital twin’.
