Hoe komt dat? Omdat het rendement dat op het typeplaatje of in de “kwaliteitsverklaring” staat, gebaseerd is op onderzoeksdata in een laboratorium. Daar wordt uitsluitend gemeten hoeveel energie (gas of elektra) het toestel in gaat en hoeveel warmte er uit komt. Maar het werkelijke energieverbruik is afhankelijk van de hoeveelheid energie die nodig is om de warmte te leveren, op de plek waar de bewoner deze nodig heeft. En juist daar zit `m de kneep, want in goed geïsoleerde woningen (er daar hebben we er tegenwoordig nogal wat van) gaat er relatief veel warmte verloren tijdens het transport, dus van de zolder – waar de HR-ketel of warmtepomp is geplaatst – naar de woonkamer beneden. Houd je hier rekening mee – en voor een juist beeld is dat nodig – dan leidt tot een volstrekt ander rekenkundig plaatje.
Een voorbeeld: stel dat het rendement van de cv-ketel 90% is, dan zet deze dus 90% van de energie om in warmte die de installatie in gaat. Maar als er tijdens het transport 20% verloren gaat – bijvoorbeeld op zolder en in de slaapkamers, waar deze warmte overigens niet gewenst is – dan wordt er slechts 80% van die 90% nuttig gebruikt; dat is 72% van de toegevoerde energie. Een gaskachel met een rendement van `slechts` 80% verbruikt dan minder gas, aangenomen dat deze in de woonkamer staat.
Maar een warmtepomp dan? Die heeft toch wel een hoog rendement? Ja. Tenminste, als deze is uitgevoerd met een goede bron, dan loopt het rendement op primaire energie inderdaad op tot 240%. Maar ook dat zijn laboratoriumcijfers en dus gemeten op basis van de warmte die uit het apparaat komt. In de praktijk haalt een warmtepomp dat rendement pas als deze al geruime tijd draait. En ook nu weer geldt: in een goed geïsoleerde woning komt dat sporadisch voor, want dan wordt het te warm. Dus wat voor de HR-ketel geldt, is ook van toepassing op de warmtepomp: het werkelijk gebruiksrendement is aanmerkelijk lager dan de laboratoriumwaarden. Daarnaast wordt ook nu weer het energieverbruik door de pompen (cv-pomp én bronpomp) niet meegerekend en verliezen ook de cv-leidingen van de warmtepomp naar de kamer, onderweg veel warmte.
Kortom, kijk verder dan de mooie rendementen op het typeplaatje en maak de juiste rekensom voor de werkelijke situatie. Dat verwachten uw klanten namelijk ook van u.
Eerder verschenen columns van Hans Crone:
