Warmtepompen die heel makkelijk zijn te installeren en te onderhouden omdat ze helemaal zijn gestandaardiseerd. Dat is wat Qvantum op BouwBeurs 2025 laat zien, om installateurs over de streep te trekken. Maar het gaat Qvantum vooral om het realiseren van de toekomstvisie waar de warmtepompen onderdeel van zijn, vertelt Mark Vellinga, algemeen directeur van Qvantum Energietechnologie. In dit artikel legt hij uit wat die visie is en hoe die vorm moet krijgen.
De toekomst ligt in energiesystemen, denkt Vellinga. In eerste instantie beslaan die appartementencomplexen, maar uiteindelijk ook hele wijken. Het idee ontstond een jaar of tien geleden in een groepje mensen binnen EON. Die zagen dat er een heel nieuw type energiesysteem nodig was dat ook de verduurzaming in bestaande gebouwen en vooral in de stad mogelijk zou maken. Om dat systeem mogelijk te maken besloten ze het zelf ter hand te nemen en ze gingen in gesprek met Qvantum, dat toen in Zweden al naam had gemaakt en dat ze uiteindelijk in 2021 overnamen. Qvantum bracht nieuwe energie en manieren van denken en het resultaat daarvan is nu klaar voor de Europese uitrol.
Geen warmtenet
Bij een energiesysteem denk je misschien als eerste aan de warmtenetten die we hier in Nederland hebben. Maar daar wil Qvantum zich duidelijk van onderscheiden, stelt Vellinga. ‘De warmtenetten in Nederland hebben een temperatuur van 50 tot 70 graden Celcius. Dat is heel duur omdat je de leidingen daarbij heel goed moet isoleren. En dan nog verlies je heel veel energie. Wij hebben vijfde generatie warmtenetten, ofwel ZLT, en die opereren van -10 tot maximaal 40 graden. Daarbij kun je een kale buis gebruiken en is je verlies nog minimaal. Zo is het een goed alternatief voor bestaande warmtenetten en de aloude cv-ketel op gas. Bovendien ontlast het het elektriciteitsnet door de geïntegreerde warmtebatterij.’
De energiesystemen zijn kleine collectieve systemen in gestapelde bouw of individuele installaties in rijwoningen, gaat Vellinga verder. ‘Ze kunnen ook heel snel worden gerealiseerd. En het kan ook op wijkniveau. In april beginnen we in Zweden met de eerste wijk met 74 woningen.’
Zwaar gestandaardiseerd
Het hart van de energienetten wordt gevormd door de warmtepompen van Qvantum. Die zijn op zo’n manier ontworpen dat ze perfect aansluiten op het netwerk. Toen men tien jaar geleden begon met het ontwerpen van het platform, bedacht men wat voor functies er nodig waren en wat voor types warmtepompen daar bij hoorden.
Nu zijn de lucht-water warmtepomp en de ventilatiewarmtepomp beschikbaar en in de zomer volgt de water-water warmtepomp. ‘We hebben de warmtepompen helemaal modulair gemaakt en alles daarbij zwaar gestandaardiseerd’, vertelt Vellinga. ‘Het is echt uitgekauwde techniek en we hebben dan ook alle complexiteit eruit gehaald.’ Dat betekent dat alle verschillende warmtepompen exact hetzelfde zijn opgebouwd. ‘Ze hebben zoveel mogelijk dezelfde onderdelen en die zitten op precies dezelfde plaats met precies dezelfde aansluitingen.’
De verschillende warmtepompen hebben daardoor dezelfde handleiding. ‘Dat is belangrijk omdat er superveel wordt getraind op individuele warmtepompen, en dat is bij ons niet nodig. Op de BouwBeurs willen we dan ook vooral laten zien hoe praktisch onze warmtepompen zijn voor installateurs. De installatietijd is nog korter omdat alles is geïntegreerd, het drukvat, de pomp, de thermostaat. Bij veel andere warmtepompen moet je die apart installeren. En er bestaan wel andere alles-in-één warmtepompen, maar daarvan zien de verschillende types er verschillend uit.’
Individueel of collectief
De warmtepompen zijn dus makkelijk te installeren en daardoor aantrekkelijk voor installateurs omdat ze er minder tijd aan kwijt zijn. Maar belangrijker nog is dat je er individueel mee kunt beginnen en er daarna collectief mee verder kunt gaan. Met een andere instelling van de software wordt de warmtepomp onderdeel van het energienetwerk. Die collectiviteit heeft veel voordelen, zegt Vellinga. ‘Als je energie deelt, maak je de bronkosten lager.’ Hij heeft het dan niet alleen over warmtepompen van individuele huishoudens, maar ook over bijvoorbeeld collectieve grondpompen en collectieve pv-panelen. ‘Als je bijvoorbeeld pv-panelen individueel aanschaft, dan heb je er zes nodig per woning. Collectief heb je genoeg aan 2 of 3 panelen per woning.’
Betalen voor aansluiting ipv warmte
In Nederland zit de wetgeving nog wel in de weg van het energienetwerk, geeft Vellinga aan. Al worden daar nu stappen in gezet. Bij de huidige warmtenetten betaalt de gebruiker voor warmte, dat is mogelijk volgens de wet. Maar bij lage temperatuurnetwerken wil je dat er warmte wordt uitgewisseld en is het dus beter om de gebruiker te laten betalen voor de aansluiting. Die uitwisseling is echt essentieel. Bronnen zijn er genoeg, zo worden er ineens ook laagwaardige energiebronnen mogelijk, zoals bijvoorbeeld de restwarmte van een supermarkt in de buurt. Technisch is het allemaal niet zo’n probleem, daar zit de complexiteit niet. De complexiteit zit vooral in eigendom, wetgeving en financiën. Tegelijk is de noodzaak hoog. Om de doelstellingen te halen op het gebied van duurzaamheid, moeten we nu eigenlijk al 1000 woningen per dag verduurzamen.
Softwarebedrijf
Hoe groter het netwerk, hoe efficiënter je het kunt inregelen en hoe lager de kosten. Dat inregelen gaat via de software, die Qvantum zelf ontwikkelt. ‘Daar komen de verbeteringen vandaan. We produceren hardware, en we bouwen op dit moment een fabriek die 1 miljoen warmtepompen per jaar gaat maken. Op die manier willen we de kosten voor een all electric warmtepomp onder de 10.000 euro halen. Maar uiteindelijk worden we vooral een softwarebedrijf. Daar komen de innovaties en de efficiëntie van het netwerk vandaan.’
Bezoek Qvantum op BouwBeurs 2025, Hal 7 F032
