Vanuit de sectoren bouw en installatie is met gemengde gevoelens gereageerd op de de kabinetsplannen. Zowel het afgelopen week gepresenteerde regeerprogramma als de Miljoenennota die op Prinsjesdag werd aangekondigd, bevatten volgens brancheorganisaties weliswaar grote ambities maar missen concrete maatregelen die de uitdagingen waar de sectoren voor staan ook daadwerkelijk kunnen oplossen.
Bouwend Nederland
Koninklijke Bouwend Nederland laat weten gemengde gevoelens te hebben na Prinsjesdag. “We zijn enerzijds verheugd te lezen dat minister Keijzer belemmeringen voor woningbouw weg wil nemen en overbodige regels wil schrappen. Anderzijds is het maar de vraag of deze plannen op korte termijn tot meer woningen leiden. Er moeten zo snel mogelijk nieuwe bouwlocaties worden aangewezen waar op korte termijn gebouwd kan worden. Daar ligt een cruciale rol voor provincies en gemeenten”, aldus voorzitter Arno Visser. “Rijk, provincies en gemeenten moeten concrete afspraken maken over nieuwe bouwlocaties voor de korte en lange termijn. Als we deelnemen aan een Woontop, dan moet het wel daarover gaan. Er wordt al jaren gepraat, aan allerlei verschillende tafels en toch stokt het in de uitvoering.”
Stikstof in blessuretijd
De politiek spreekt al jaren over het stikstofprobleem en het is volgens Bouwend Nederland zorgwekkend dat er nog steeds geen oplossing ligt. Alle geitenpaadjes zijn inmiddels bewandeld en het NPLG ligt in de prullenbak. Met als gevolg dat er na al die jaren nog steeds geen structurele, juridisch houdbare oplossing in zicht is. “Het stikstofprobleem raakt ons allemaal. Alleen vermindering van uitstoot biedt boeren toekomst en geeft ruimte om natuur te versterken, woningen te bouwen en de benodigde wegen aan te leggen”, aldus Visser. “Minister Wiersma rekt tijd terwijl ze in blessuretijd op achterstand staat. Daar win je de wedstrijd niet mee.”
Onvoldoende geld voor grootste onderhoudsbeurt infra
De brancheorganisatie vindt het positief dat het kabinet aan de slag wil met ‘de grootste instandhoudingsopgave ooit’ en daarmee de problematiek in de infrasector erkent. “We zien in de plannen echter onvoldoende geld om dat ook uit te kunnen voeren. De aanleg van zeventien grote infrastructuurprojecten blijft in de pauzestand. Terwijl nieuwe infrastructuur broodnodig is voor de ontwikkeling van grootschalige woningbouw en de toenemende mobiliteit.”
“De problemen worden steeds nijpender, de benodigde middelen voor vervanging en onderhoud blijven echter achter”, aldus Visser. “Ook na Prinsjesdag is Bouwend Nederland benieuwd hoe dit kabinet, gemeenten en provincies de plannen voor deze enorme onderhoudsbeurt willen bekostigen. De aanleg van nieuwe infrastructuur blijft nodig om grote nieuwe woonwijken bereikbaar te maken. Dat gaat simpelweg niet zonder geld en stikstofruimte.”
Techniek Nederland
Vaart houden in de energietransitie
Techniek Nederland heeft waardering voor het uitgangspunt van het kabinet om groene groei te realiseren en de klimaatdoelstellingen te handhaven. Tegelijkertijd treft de ondernemersorganisatie in het regeerprogramma en de Miljoenennota op dit gebied te weinig concrete plannen aan. Terpstra: ‘Door duurzame energie te stimuleren, versterken we het verdienvermogen van ons land en de bestaanszekerheid van mensen. Bovendien geven we een impuls aan onze eigen maakindustrie en maken we ons minder afhankelijk van onbetrouwbare buitenlandse energieleveranciers. Techniek Nederland heeft concrete ideeën om de vaart in de energietransitie te houden en de klimaatdoelen binnen bereik te houden. Daarover willen we graag in gesprek met het kabinet.’
Stimuleren van eigen gebruik zonnestroom
Deze zomer kondigden de formerende partijen aan dat de salderingsregeling in 2027 verdwijnt. Installateurs van zonnepanelen zitten sindsdien in zwaar weer. Terpstra: ‘Voor consumenten én installateurs was het beter geweest om de salderingsregeling geleidelijk af te schaffen. Techniek Nederland vindt dat volstrekt onduidelijk is welk perspectief het kabinet de sector gaat bieden. Daar is dringend behoefte aan.’ De brancheorganisatie vindt dat het kabinet nu in ieder geval met concrete stimuleringsvoorstellen zou moeten komen om opgewekte zonnestroom zelf te gebruiken en zo min mogelijk terug te leveren aan het net. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van een zonnestroomboiler, een slimme thuisbatterij of de accu van de elektrische auto.
‘Repareren moet de norm worden’
Techniek Nederland vindt het een gemiste kans dat circulariteit in de plannen van het kabinet nauwelijks voorkomt. Volgens Terpstra liggen de mogelijkheden voor het oprapen: ‘Als we méér elektronica en witgoed repareren, refurbishen en hergebruiken zetten we een flinke stap richting een circulaire economie. Zo dringen we de CO2-uitstoot terug, we hebben minder kostbare metalen nodig en we putten de aarde minder uit. Het kabinet moet uitdragen dat repareren en hergebruik de norm zouden moeten zijn.’ Techniek Nederland vindt bovendien dat de elektrotechnische detailhandel de ruimte en mogelijkheden moet krijgen om circulair te ondernemen. Terpstra: ‘Zorg dat ingeleverde apparaten niet direct voor recycling worden ingezameld, maar een tweede leven krijgen door ze geschikt te maken voor hergebruik.’
Nederlandse Vereniging Duurzame Energie
De markt voor een aantal duurzame energietechnieken, zoals zonnepanelen en warmtepompen, stagneert door onzekerheid over het beleid, maar de duurzame energiesector kan en wil nu al meer doen. Bedrijven en burgers hebben een betrouwbare overheid nodig om sneller te werken aan energiebesparing, opwek van schone energie en nieuwe productiemethoden, zegt Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) over Prinsjesdag.
“De busjes van de isolatiebedrijven blijven nu op de parkeerplaats staan, en de installatie van zonnepanelen en warmtepompen is gehalveerd door onzekerheid over het beleid”, stelt Van der Gaag. Met het huidige maatregelenpakket voor klimaatbeleid is de kans groot dat de gestelde doelen voor 2030 niet gehaald worden. Zo vergroot het kabinet de kans dat de komende jaren plotseling dure maatregelen genomen moeten worden, aldus de organisatie. “Minister Hermans kondigde al aan dat zij nieuw beleid gaat invoeren als dit najaar blijkt dat de doelen inderdaad buiten bereik zijn. Daarmee dreigen we een jaar te verliezen”, waarschuwt de NVDE.
“Wij hebben volop ideeën hoe we bedrijven en burgers wél kunnen helpen op hun weg naar een innovatieve economie en een comfortabel huis. We werken graag zo snel mogelijk samen aan concrete, praktische keuzes,” zegt Van der Gaag.
NVM: 'oplossingen voor de woningmarkt hebben alleen slaagkans met minder regels'
“Het baart ons grote zorgen dat het woningtekort nog steeds oploopt. Door de stapeling van alle wet- en regelgeving is woningbouw een complexe aangelegenheid geworden en stokt de noodzakelijke doorstroming”, stelt Vakgroepvoorzitter Wonen, Lana Gerssen van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM).
Gerssen vervolgt: “In het vrijdag gepresenteerde regeerprogramma staan mooie ambities, zoals de vorige minister die ook had. Het komt echter aan op daadkracht, want alleen dan worden woningzoekenden daadwerkelijk geholpen. Met de huidige regelgeving zal ook in 2030 nog niet het geplande aantal van 100.000 nieuwbouwwoningen per jaar worden gerealiseerd. Om snelheid te maken moeten procedures worden verkort, de belangen van woningzoekers zwaarder wegen dan die van bezwaarmakers en moeten we flexibeler omgaan met betaalbaarheidseisen. Deze ‘gratis maatregelen’ kosten de overheid niets, maar zetten wel zoden aan de dijk. Ook goede initiatieven zoals het optoppen of splitsen van woningen lopen vast op een veelvoud aan procedures en een gebrek aan ambtelijke capaciteit.”
