“De bouw wordt meer dan andere sectoren gekenmerkt door ellenlange ketens van onderaanneming. Ketens waarin zich vooral flexwerkers bevinden. Een eerlijk cao-loon verdienen deze mensen al lang niet meer en oneerlijke concurrentie is eerder norm dan uitzondering”, schrijft FNV-vakbondsbestuurder Hans Crombeen in een opiniestuk in vakblad Cobouw. Hij bepleit daarnaast een verbod op uitzendwerk.
“Het wordt hoog tijd om rigoureus op te treden tegen deze veel te lange ketens van onderaanneming en de onderste lagen drastisch op te schonen. Flexwerk en bedrijven die foute flex inhuren: daar moeten we vanaf”!”, schrijft Crombeen. “De sector wil een aantrekkelijke werkgever zijn, maar dan zijn stevige maatregelen zoals een verbod op uitzendwerk in de bouw en het sterk beperken van de onderaannemings-ketens nu noodzakelijk!”
Diep trieste cijfers
FNV Bouwen & Wonen staat met dit standpunt volgens Crombeen niet alleen. De Europese federatie voor de Bouw en Hout (EFBH) startte onlangs een campagne om de problematiek met onderaanneming op de bouwplaatsen op EU-niveau aan te kaarten. FNV Bouwen & Wonen is lid van deze federatie en steunt actief deze campagne. “En dat dat nodig is, blijkt wel uit de diep trieste cijfers van de Europese Arbeidsautoriteit (ELA). In de week van 24 – 30 april 2023 organiseerde zij met de betrokken inspectiediensten meerdere grensoverschrijdende controles in de bouwsector.” De opbrengst:
- 25 bouwplaatsen bezocht;
- Meer dan 136 bedrijven gecontroleerd;
- Meer dan 1040 werkenden betrokken;
- 156 mogelijke overtredingen vastgesteld;
- 258 inspecteurs betrokken (inclusief 28 observeerders van deelnemende landen en 17 medewerkers van ELA zelf);
- in totaal 15 betrokken lidstaten (waaronder Nederland).
Een greep uit de geconstateerde overtredingen:
- te weinig loon,
- fouten met betrekking tot sociale zekerheid,
- postbusfirma’s,
- schijndetachering,
- schijnzelfstandigen,
- illegale tewerkstelling,
Een fantastisch inspectieresultaat; dat smaakt naar meer, maar natuurlijk wel een dieptepunt voor de sector.
FNV Bouwen & Wonen maakt zich bovendien zorgen over de toename van Derdelanders (mensen van buiten de EU) op onze arbeidsmarkt. Deze mensen hebben praktisch geen enkele bescherming en zijn daardoor aangewezen op illegale arbeidsrelaties en malafide werkgevers/uitzendbureaus.
Arbeid is geen wegwerpproduct
“Ondanks alle arbeidsmigranten/flexwerkers die in onze sector werken, is er sprake van enorme tekorten”, vervolgt de FNV-voorman. “De korte termijn oplossing van de werkgevers is: Nog meer arbeidsmigranten/Derdelanders aantrekken. Alsof we zomaar een blik kunnen opentrekken. En alsof we niet eerst een paar problemen hebben op te lossen met elkaar, zoals de cijfers hierboven laten zien. Maar de sector hangt helaas van kortetermijndenken aan elkaar. Werkgevers, we zeggen het nog maar een keer: “Arbeid is geen wegwerpproduct. En de sector is gebaat bij goed opgeleide medewerkers die duurzaam aan de sector zijn verbonden en die fatsoenlijk behandeld worden!” Wat FNV Bouwen & Wonen betreft is de maat vol: een structurele aanpak van de problemen in de sector is nu dringend noodzakelijk.
Aantoonbaar een betere positie
En dat betekent:
- minder ketens op de bouwplaats
(dus gewoon weer werken met een (ruime) meerderheid aan vast personeel); - geen ruimte meer voor flexwerk en dus uitzendwerk in de Bouw verbieden;
- en bovendien investeren in goed opgeleid personeel.
Mensen die niet voor een uitzendbureau of bemiddelingsbureau werken, hebben aantoonbaar een betere positie. Een direct dienstverband bij een aannemer betekent immers toegang tot betere arbeidsvoorwaarden en sectorale regelingen, zoals pensioen en hulp bij je loopbaan.
“Daarnaast voeren we eindelijk BouwplaatsID in, zodat sprake is van transparante bouwplaatsen en de positie van alle werkenden op de bouwplaats versterkt wordt. Met deze maatregelen houden we de bouw een aantrekkelijke sector om in te werken.”
