Wie in de bouw werkt, bekijkt de bebouwing om ons heen met andere ogen dan iemand die laten we zeggen in de zorg werkt. Niet zo gek natuurlijk. Een bijzonder ontwerp of een niet alledaags materiaal spreekt een bouwprofessional aan, maar ook een opvallende plek doet zijn/haar hart sneller slaan. Dat is het geval bij een bouwdeel in de lucht. In grote steden tref je soms een luchtbrug aan, meters boven de grond.
Futuristisch
In 1913 kwam er in Amerika een wetenschappelijk tijdschrift uit met op de cover een impressie van een futuristische stad. Tussen de wolkenkrabbers waren luchtbruggen getekend en voetgangers konden op verschillende niveaus boven het verkeer lopen. Bepaalde delen van New York en Londen kwamen later wel een beetje in deze richting. Vooral na de Tweede Wereldoorlog, in de tijd van de Wederopbouw, werd hier en daar gebruikt gemaakt van de ruimte boven de grond. Architecten ontwierpen zogenaamde `straten in de lucht` en creëerden zo meerdere verkeerslagen. Dat was om ruimte te winnen, maar ook om een heel ander gevoel op te roepen dan de oude stadsgebieden die in de oorlog weggebombardeerd waren. Het was modern, en passend bij de nieuwe tijd.
Geen hit
Toch zijn luchtbruggen nooit echt een hit geworden. De trend verdween even snel als hij ontstond. De belangrijkste reden waarom luchtbruggen niet definitief in de architectuur werden opgenomen, is dat mensen zich over het algemeen op de grond beter voelen dan in de lucht. Ze zijn liever wat langer onderweg dan dat ze door een luchtstraat lopen. Een ander punt is dat publieke luchtbruggen over het algemeen niet al te best onderhouden. Dat maakt ze vies, onprettig en onveilig. Aan de andere kant worden luchtbruggen die bij particuliere instellingen en bedrijven horen nogal eens als elitair en onnodig gezien. Ze zijn bijzonder en exclusief en vaak worden ze bewaakt door particuliere veiligheidsdiensten. Alleen wie bij het bedrijf werkt, of wie bij de betreffende instelling moet zijn, kan zo`n luchtbrug betreden. Een luchtbrug die helemaal is gemaakt van glas wordt trouwens als `eng` ervaren. Iemand met hoogtevrees zal er niets van willen weten. Als luchtbruggen een duidelijker verband zou hebben met de stad, dan zouden mensen er misschien het nut van inzien. En er plezier aan beleven! Want vanaf zo`n plek hoog boven de stad heb je natuurlijk wel een spectaculair uitzicht!
Monument en vluchtweg
Het gebied Barbican Estate in Londen is nog een mooi voorbeeld van de korte luchtbrug-mode. De bouw begon in 1965 in de stijl van het brutalisme: blokachtige, geometrische en herhalende vormen uitgevoerd in beton. Daar doorheen is een stelsel van voetgangerswegen aangelegd die totaal gescheiden was van ander verkeer. Er was dus een netwerk van hoger gelegen loopbruggen, een aparte voetgangerszone afgeschermd van verkeer en lawaai. Het hele complex is in 2001 tot monument uitgeroepen omdat het van uitzonderlijk architectonisch belang is. Er zijn in Hong Kong ook zulke gebiedjes aangelegd. Je kunt er kilometers lopen zonder de grond te raken. Op de foto staan de Petronas Towers in Kuala Lumpur, Maleisië, die in de jaren `90 gebouwd werden. De luchtbrug dient als een eventuele vluchtweg in geval van brand.
Renovatie van bovenaf bewonderen
In 2015 werd bekend gemaakt dat het Binnenhof in Den Haag grootscheeps gerenoveerd gaat worden. De toenmalige minister van Wonen en Rijksdienst Stef Blok liet via een woordvoerder weten dat er waarschijnlijk een luchtbrug gebouwd wordt. Het zou een toeristische attractie zijn die het mogelijk maakt dat bezoekers over de gebouwen van het Binnenhof heen richting het Plein kunnen lopen. Tegelijkertijd kunnen ze dan de renovatie van bovenaf bewonderen. De renovatie begint in 2020 en gaat zo`n vijf jaar duren. Het zou leuk zijn als het luchtbrug-plan doorgaat. Wie weet inspireert het andere opdrachtgevers tot het laten bouwen van zo`n bijzondere constructie boven de grond.
