Iemand die veel weet van zonnestroom en de ontwikkelingen op de voet volgt, is Floris Brandsma. Zijn bedrijf Brandsma Bouwadvies is gespecialiseerd in Building Integrated Photovoltaic (BIPV), ofwel gebouw geïntegreerde zonnepanelen. Zonnedakpannen vallen daar ook onder. Brandsma adviseert, ontwerpt en voert uit.
Maten en vormen
“De levensduur van een zonnedakpan is niet anders dan een gewone dakpan. Op een gemiddelde dakpan zit dertig jaar garantie; zonnepanelen/zonnecellen hebben een opbrengstgarantie van 25 jaar. Op dat moment moeten ze nog op 80 procent opleveren”, aldus Brandsma. “Een zonnedakpan is niet noemenswaardig zwaarder dan een gewone dakpan. Als het moet, kun je er wel overheen lopen. Er zit namelijk wat ruimte in de kabeltjes. Je kunt een pan dus opschuiven en je voet ertussen zetten. Maar de oplossing zit hem eigenlijk in het ontwerp van het zonnepan-dak; het is handig om een beetje ruimte over te laten. zodat je gemakkelijk bij de schoorsteen kan komen. Dat wordt bij zonnepanelen ook gedaan.”
“Wat betreft maten en vormen is in principe alles mogelijk”, vervolgt Brandsma. “De vraag is momenteel echter nog behoorlijk laag. Dan wordt er (nog) niet geinvesteerd in allerlei maten, vormen, modellen en kleuren. Maar op papier is alles mogelijk.”
Schaduwen en storingen
Voor een antwoord op de vraag over schaduw, legt Brandsma de link naar zonnepanelen: “Net als bij zonnepanelen valt de opbrengst van de gehele string terug wanneer één pan last heeft van schaduwval. Met een micro-omvormer kan de opbrengst worden geoptimaliseerd; bij zonnedakpannen kan deze techniek ook worden toegepast. Je installatie moet wel een bepaald vermogen hebben om een optimizer te laten werken.”
Over storingen weet Brandsma het volgende: “Zonnedakpannen zitten meestal met enkele tientallen pannen op één string. Is er binnen die string één pan stuk, dan valt die string uit. Alle andere strings blijven werken. Je kunt de kapotte pan opsporen door de strings door te meten. Je meet tussen de + en de aarde, en tussen de – en de aarde. Zo kun je de fout grofweg lokaliseren en weet je alvast in welke string het probleem zich voordoet. Stel dat er twintig zonnedakpannen aan een string zitten, dan meet je linksom een x voltage en rechtsom een x voltage. Dat leidt tot waar de meting stopt. Je zoekt net zo lang door tot je bij het defect bent, en vervangt dan de desbetreffende pan.”
Kosten en terugverdientijd
Een belangrijk argument in de businesscase van de zonnedakpan is de prijs. Het installeren van een zonnepannendak is duur, omdat iedere pan apart op de string moet worden aangesloten. Dat is arbeidsintensief. “Het voordeel is wel dat het dak met zonnedakpannen beter gevuld kan worden”, zegt Brandsma. “Maar als je bedenkt dat de capaciteit van een individuele zonnedakpan ongeveer 8 wp is, dan leert een snelle berekening dat een vierkante meter zonnedakpannen 110 wp oplevert. Daar staat 160 wp in de vorm van een paneel van dezelfde grootte tegenover. Dat betekent een langere terugverdientijd voor de zonnedakpannen.”
Toekomst
Hoe ziet zonnestroom-expert Floris Brandsma de toekomst van de zonnedakpan? “Esthetisch gezien is het zeker een mooie oplossing, maar ik verwacht dat het een niche-markt blijft. Qua opbrengst doet de zonnedakpan toch onder voor zonnepanelen. De projecten die tot nu toe zijn gerealiseerd, zijn grote vrijstaande villa`s… Ik zie zonnedakpannen uiteindelijk niet als dé oplossing voor het energievraagstuk. Zonnepanelen zijn nu effectiever en goedkoper, en dat zal ook zo blijven. Daarnaast zijn er veel andere interessante BIPV-mogelijkheden.”
