De werking van een omvormer is over het algemeen gebaseerd op de volgende principes: door gebruik van een wisselrichter (bestaande uit een brugschakeling met halfgeleiders) wordt een gelijkspanning omgevormd naar een wisselspanning. Daarna wordt de verkregen wisselspanning omgezet naar de benodigde spanning. Als de aanvankelijke spanning (de ingangsspanning) een wisselspanning betreft, zorgt een diodebrug ervoor dat hij gelijkgericht wordt. Moet de uitgangsspanning een gelijkspanning zijn, dan zorgen een condensator of een laagdoorlaatfilter voor de benodigde gelijkrichting en afvlakking. De apparatuur die op een dergelijke manier spanning omzetten, wordt aangeduid als inverters; dit om onderscheid te maken tussen deze apparaten en de traditionele omvormers, die nog niet werkten met halfgeleiders, maar met elektronenbuizen.
Een omvormer kan, in tegenstelling tot een transformator, de ene soort spanning omvormen naar een andere soort spanning, (gelijkspanning naar wisselspanning en vice versa). Dit zijn de zogeheten spanningsomvormers. Daarnaast zijn er frequentieomvormers: inverters die een wisselspanning omzetten naar een wisselspanning die een andere frequentie heeft. Ook zijn er inverters die deze functies combineren.
Omvormers toegepast in de praktijk
Omvormers worden op zeer veel manieren gebruikt, zowel in consumententoepassingen als in een bedrijfsmatige setting. De eerstgenoemde inverters hebben over het algemeen een relatief gering vermogen. Bij de toepassing hiervan valt te denken aan apparaatjes waarmee elektronica die normaal op het lichtnet moet worden aangesloten, gevoed kan worden vanuit bijvoorbeeld een auto- of een bootaccu. Een laptop bijvoorbeeld, of een koffiezetapparaat, koelkast of magnetron. De prijsverschillen die er in deze categorie bestaan, hangen allereerst samen met het vermogen. Daarnaast is het de kwaliteit van de uitgangsspanning die de prijs mede bepaalt. Kwalitatief hoogwaardige omvormers geven een sinusvormige spanning, waar vrijwel alle apparatuur op werkt. Goedkopere uitvoeringen leveren een blokvormige spanning waar niet alle apparaten goed op functioneren.
Bedrijfsmatige toepassingen
De inverters voor thuisgebruik kennen doorgaans een vermogen tot maximaal 3000 watt. Voor bedrijfsmatig gebruik zijn echter omvormers beschikbaar met een vermogen van meerdere kilowatts. Dit soort omvormer wordt onder meer toegepast in het treinverkeer: de spanning van de bovenleiding (3 kilovolt) wordt omgevormd naar de 230 volt die gebruikt wordt voor de verwarming en verlichting in de treinstellen. Een andere toepassing is te vinden in de scheepvaart; daar worden inverters ingezet om de voltages van de gebruikte accu`s (12 of 24 volt) om te zetten naar 230 volt. Het kan hierbij gaan om wattages van maar liefst meer dan 20 kilowatt. Omdat het doorgaans gaat om omvormers die een zuivere-sinusspanning leveren, kunnen vrijwel alle denkbare apparaten hiermee van stroom worden voorzien.
In welke situatie een omvormer ook wordt toegepast, het is altijd van wezenlijk belang dat hij op deskundige wijze wordt gebruikt. Als apparaten niet op passende wijze van spanning worden voorzien, is de kans op onherstelbare beschadiging groot – oplettendheid is dus geboden!
